RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

1. Jakie obszary działalności firmy generują najwięcej środków płatniczych, a które najwięcej wchłaniają? 2. Jeśli firma wygospodarowała zysk to dlaczego ma kłopoty z gotówką? 3. Dlaczego w przypadku straty firma generuje ciągle przepływy pieniężne? 4. Czy dokonywano wydatków na modernizację i rozwój i jaka była ich skala? 5. Czy nabywano jakieś długoterminowe lokaty i inne przynoszące zysk aktywa? 6. Czy uzyskiwano wpływy pieniężne w drodze wyzbywania się długoterminowych aktywów? Jeżeli tak to jak wielu? 7. Czy wystąpiło w danym okresie finansowanie działalności gospodarczej w drodze emisji akcji lub zaciągania kredytów? Jeżeli tak, to jakiego rzędu wielkości środki pozyskano z tego tytułu? 8. Czy dokonywano w danym okresie spłat długoterminowych zobowiązań i kapitałów?

W MSR 7 stwierdza się, że: • Użytkowników sprawozdania finansowego interesuje, w jaki sposób jednostka wytwarza i wykorzystuje środki pieniężne, • Rachunek przepływów pieniężnych w połączeniu z innymi elementami sprawozdania finansowego dostarcza informacji, które pozwalają na ocenę zmian w aktywach neHo jednostki, jej struktury finansowej (łącznie z płynnością finansową i wypłacalnością)

Rachunek przepływów pieniężnych jest to sprawozdanie poświęcone ruchom pieniądza w jednostce, ponieważ to właśnie płynne środki - a nie tylko zysk netto - są nieodzowne do obsługi przez jednostkę jej zadłużenia, dalszego rozwoju i wypłaty dywidendy. Jak praktyka wskazuje, nawet zadowalająca wielkość zysku często nie wystarczy, jeżeli trudno go przetworzyć na płynne, a więc stojące bieżąco do dyspozycji środki.

Istota przepływów pieniężnych

Wynik finansowy +/-­‐ korekty = Cash flow

Cash flow = Stan końcowy środków pieniężnych -­‐ Stan początkowy środków pieniężnych

Istota przepływów pieniężnych

KSR 1 – są to wpływy i wydatki środków pieniężnych i ich ekwiwalentów w jednostce.

MSR 7 – są to wpływy lub wydatki środków pieniężnych oraz ekwiwalentów środków pieniężnych.

środki pieniężne – określone w ustawie aktywa pieniężne, znajdujące się w obrocie gotówkowym lub w obrocie następującym za pośrednictwem bieżących rachunków bankowych. Zalicza się do nich gotówkę w kasie oraz depozyty płatne na żądanie. (KSR 1) MSR 7 – środki pieniężne składają się z gotówki w kasie oraz depozytów płatnych na żądanie

ekwiwalenty środków pieniężnych (KSR 1) – aktywa pieniężne, nie zaliczane do środków pieniężnych, oraz inne aktywa finansowe, które charakteryzują się: - wysokim stopniem płynności, - nieznacznym ryzykiem utraty wartości, - krótkim terminem płatności lub wymagalności. MSR 7 – są to krótkoterminowe inwestycje o dłużej płynności, łatwo wymienialne na znane kwoty środków pieniężnych oraz narażone na nieznaczne ryzyko zmiany wartości.

Akcje są wyłączane z ekwiwalentów środków pieniężnych. Wyjątek mogą stanowić akcje uprzywilejowane, posiadające krótki termin wykupu, który jest określony.

Kredyty bankowe uważa się zazwyczaj za działalność finansową. Jednak kredyty w rachunku bieżącym, płatne na żądanie, są zaliczane do pozycji środków pieniężnych i ich ekwiwalentów

Płynność – zdolność składników aktywów do szybkiego przekształcenia w pieniądz lub stopień, w jakim podmiot gospodarczy dysponuje gotówką bądź zdobywa ją w krótkim czasie przez sprzedaż aktywów

Potrzeby informacyjne dla oceny płynności finansowej

Ogólne potrzeby informacyjne Charakter składników majątku Szczegółowe potrzeby informacyjne - Podział składników majątkowych według terminów dostępności - Księgowa i rynkowa wycena składników majątku - Potencjalne wpływy środków pieniężnych - Rodzaje zobowiązań - Terminy i stopnie wymagalności zobowiązań -Wskaźnik płynności -Rodzaje wpływów i wydatków -Źródła pokrycia niedoboru gotówki -Sposoby zagospodarowania nadwyżek pieniężnych

Charakter zobowiązań Relacje między aktywami a wymagalnymi zobowiązaniami Zdolność firmy do generowania aktywów pieniężnych

Instrumenty polityki bilansowej wpływające na płynność finansową Instrumenty zwiększające stan - Opóźniony zakup surowców i materiałów

środków pieniężnych - Wkłady środków płatniczych wnoszone przez wspólnikiem przed dniem bilansowym - Opóźniona zapłata zobowiązań - Żądania zaliczek i przedpłat - Zaciąganie pożyczek - Nie doliczanie odsetek - Przesunięcia podwyżek płac na następne okresy - Opóźnianie zakupów dostaw i usług - Przesunięcie podziału zysku na następne okresy - Zasady wyceny - Aktywowanie kosztów - Dokonywanie korekt wartości zapasów na dzień bilansowy - Ustalenie odpisów aktualizujących należności wątpliwe, sporne - Doliczanie w ciągu roku odsetek od należności - Tworzenie odpisów aktualizujących na odsetki należności

Instrumenty zmniejszające wartość zobowiązań

Instrumenty wpływające na poziom zapasów

Instrumenty kształtujące wielkość należności

• działalność operacyjna - podstawowy rodzaj działalności jednostki oraz inne rodzaje działalności, nie zaliczone do działalności inwestycyjnej (lokacyjnej) lub finansowej ( art. 48b ust. 3 pkt 1 UoR). Podstawową rolę w finansach pełni strumień operacyjny, co nie oznacza, że zawsze musi on być dodatni, jakkolwiek taka sytuacja jest oceniana pozytywnie. W przypadku ujemnego strumienia gotówki istotne jest jak jest on finansowany. Wartość dodatnia przepływów z działalności operacyjnej świadczy o tym, że wpływy środków pieniężnych z podstawowej działalności jednostki są wyższe niż wydatki. Jednostka generuje aktywa pieniężne, które może przeznaczyć np. na działalność inwestycyjną. Wpływy ujemne sygnalizują problemy. Jednostka nie wypracowuje nadwyżki środków pieniężnych i musi szukać źródeł finansowania na zewnątrz.

• działalność operacyjna – wpływy środków pieniężnych ze sprzedaży towarów, wyrobów gotowych, – Wpłaty z najmu i dzierżawy – Wydatki na zakup zapasów i usług – Wypłaty dla pracowników – Wypłaty z tytułu podatków i innych okresowo powtarzających się wypłat

Przykład 1

• • • • • • • • • • • • • • • • • Zysk (strata) neIo przed opodatkowaniem Korekty o pozycje: Amortyzacja Zyski / straty z tytułu różnic kursowych Odsetki i dywidendy zapłacone neHo Zysk / strata z działalności inwestycyjnej Podatek dochodowy bieżącego okresu Pozostałe korekty Środki pieniężne neIo z działalności operacyjnej przed zmianą kapitału obrotowego Zmiana stanu inwentarza żywego Zmiana stanu należności Zmiana stanu zapasów Zmiana stanu rezerw Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych (z wyjątkiem pożyczek i kredytów) Zmiana stanu pozostałych aktywów Zmiana stanu pozostałych zobowiązań Środki pieniężne neIo z działalności operacyjnej, razem

Przykład 2 • • • • • • • • • • • • • • • • • Zysk neIo Korekty o pozycje: Amortyzacja Zysk / strata z tytułu różnic kursowych Odsetki Zwiększenie (zmniejszenie) zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych Świadczenia z tytułu planów motywacyjnych Zysk z działalności inwestycyjnej Podatek dochodowy Inne pozycje Zysk operacyjny przed zmianami w majątku obrotowym Zwiększenie / zmniejszenie stanu zapasów Zwiększenie / zmniejszenie stanu należności Zwiększenie/zmniejszenie stanu zobowiązań Środki pieniężne z działalności operacyjnej Podatek dochodowy zapłacony Środki pieniężne neIo z działalności operacyjnej

• działalność inwestycyjna (lokacyjna) - nabywanie lub zbywanie składników aktywów trwałych i krótkoterminowych aktywów finansowych oraz wszystkie z nimi związane pieniężne koszty i korzyści (art. 48b ust.3 pkt 2 UoR). Wpływy z działalności inwestycyjnej obejmują wpłaty uzyskane ze sprzedaży aktywów, zwrot udzielonych pożyczek, oraz uzyskane korzyści wynikające z ich posiadania np. odsetki, dywidendy czy udziały w zyskach. Wydatki to np. inwestycje w nieruchomości, wartości niematerialne i prawne czy aktywa finansowe. Wartość dodatnia przepływów z działalności inwestycyjnej informuje, że jednostka pozyskała wpływy ze sprzedaży oraz inne korzyści z tytułu posiadania składników inwestycyjnych. Korzyści z tytułu sprzedaży aktywów lub z tytułu posiadanych inwestycji są wyższe niż wydatki poniesione na ich zakup. Wynik ujemny świadczy o przewadze inwestycji nad wpływami z działalności inwestycyjnej.

• działalność inwestycyjna (lokacyjna) – – Wypłaty środków pieniężnych na nabycie środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych i innych długotrwałych składników majątku – Wpływy środków pieniężnych ze sprzedaży środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych i innych długookresowych składników majątku – Wypłaty środków pieniężnych na nabycie udziałów, akcji, obligacji, w tym także przeznaczonych do obrotu (sprzedaży) – Wpływy środków pieniężnych ze sprzedaży udziałów, akcji, obligacji, w tym także przeznaczonych do obrotu (sprzedaży) – Wpływy i wydatki z tytułu udzielonych pożyczek

Przykład 1 • Wpływy ze sprzedaży wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych • Zbycie aktywów finansowych • Nabycie aktywów finansowych • Otrzymane dywidendy • Otrzymane odsetki • Nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych • Inne wpływy (wydatki) inwestycyjne • Środki pieniężne neIo z (wykorzystane w) działalności inwestycyjnej

Przykład 2

• • • • • • •

Nabycie rzeczowego majątku trwałego Sprzedaż rzeczowego majątku trwałego Nabycie jednostki zależnej Zakup / sprzedaż inwestycji Odsetki otrzymane Pozostałe pozycje Środki pieniężne neIo z działalności inwestycyjnej

• działalność finansowa - pozyskiwanie lub utrata źródeł finansowania (zmiany w rozmiarach i relacjach kapitału (funduszu) własnego i obcego w jednostce) oraz wszystkie z nimi związane pieniężne koszty i korzyści (art. 48b ust.3 pkt 3 UoR). Znajdą się tutaj np. wpływy pieniężne z emisji akcji lub innych instrumentów kapitałowych jak również np. pieniężne spłaty pożyczonych kwot. Wartość dodatnia przepływów z działalności finansowej sygnalizuje pozyskanie przez jednostkę w ostatnim okresie sprawozdawczym funduszy. Wynik ujemny informuje o spłacaniu wcześniej zaciągniętych kredytów lub kosztach dotyczących funduszy pozyskanych w poprzednich okresach sprawozdawczych.

• działalność finansowa – Wpływy środków pieniężnych z emisji akcji lub innych papierów wartościowych oraz dopłaty do kapitału – Przychody środków pieniężnych z tytułu zaciągniętych kredytów, pożyczek, wyemitowanych obligacji i innych zadłużeń – Zapłacone odsetki związane z obsługą kredytów, pożyczek, własnych obligacji – Wypłaty środków pieniężnych właścicielom, np. dywidendy

Przykład 1

• • • • • • •

Wpływy neHo z emisji akcji Wpływy z tytułu zaciągania pożyczek / kredytów Spłata pożyczek i kredytów Odsetki zapłacone od pożyczek i kredytów Dywidendy Inne wpływy (wydatki) finansowe Środki pieniężne neIo z (wykorzystane w) działalności finansowej

Przykład 2

• • • • • • •

Zaciągnięcie / spłata kredytów bankowych i pożyczek Płatności z tytułu leasingu finansowego Odsetki zapłacone Wypłacone dywidendy Emisja obligacji Pozostałe pozycje Środki pieniężne neIo z działalności finansowej

Zadanie 2 – dokonaj klasyfikacji zdarzeń do rodzaju działalności

Zdarzenie gospodarcze 1. Sprzedano towary 2. Spłacono odsetki od kredytu 3. Wypłacono dywidendy 4. Nabyto papiery wartościowe 5. Otrzymano dywidendy

Działalność

cd.

Zdarzenie gospodarcze 6. Sprzedano środek trwały 7. Otrzymano odsetki od środków na rachunku bieżącym 8. Dokonano emisji akcji, dłużnych papierów wartościowych 9. Sprzedano aktywa finansowe 10. Otrzymano odsetki od aktywów finansowych

Działalność

• Metody sporządzania rachunku przepływów pieniężnych: – Metoda bezpośrednia polega na wykazaniu rzeczywistych wpływów i wydatków dotyczących działalności operacyjnej. Prowadzi ona do wyodrębnienia wpływów i wydatków w ujęciu podmiotowym np. gotówka otrzymana od odbiorców, czy gotówka zapłacona pracownikom. – Wybór metody pośredniej ujmowania przepływu środków pieniężnych netto w działalności operacyjnej oznacza, że za punkt wyjścia przyjmujemy wynik finansowy netto wyznaczony memoriałowo, korygowany następnie o pozycje nie powodujące przepływów pieniężnych lub zmian w ich ekwiwalentach.

• Zalety stosowanych metod
Metoda bezpośrednia Prezentuje strukturę wpływów i wydatków z działalności operacyjnej. Metoda pośrednia Zawiera informacje o relacji zachodzącej między wynikiem finansowym netto a przepływami pieniężnymi netto z działalności operacyjnej. Powiązanie rachunku przepływów pieniężnych z pozycjami bilansu i rachunku zysków i strat.

Dostarcza informacji użytecznych przy określaniu przyszłych wpływów i wydatków działalności operacyjnej, które nie są dostępne w przypadku stosowania metody pośredniej. Łatwo można weryfikować pozycje i kwoty wpływów i wydatków.

Umożliwia sporządzanie rachunku przepływów pieniężnych bez większej rozbudowy ewidencji księgowej.

• Wady stosowanych metod
Metoda bezpośrednia Koszty uzyskania dodatkowych informacji Pracochłonność gromadzenia materiału liczbowego Metoda pośrednia Konieczność dokonywania korekt

Utrudnienia w odbiorze ze względu na ograniczoną czytelność Mała przydatność na potrzeby budżetowania według ośrodków odpowiedzialności

W metodzie bezpośredniej dla każdej działalności zestawia się rodzaje wypływów i wydatków

W przypadku metody bezpośredniej informacje na temat głównych kategorii otrzymanych i zapłaconych środków pieniężnych bruIo można uzyskać: • z zapisów księgowych jednostki gospodarczej lub • poprzez skorygowanie sprzedaży, kosztu własnego sprzedaży (odsetek i podobnych przychodów oraz kosztów odsetek i im podobnych opłat na rzecz instytucji finansowych) oraz innych pozycji rachunku zysków i strat o:

i) zmiany stanu zapasów oraz należności i zobowiązań związanych z działalnością operacyjną w danym okresie,

ii)inne bezgotówkowe pozycje oraz

iii)inne pozycje, w przypadku których skutkami pieniężnymi są przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej lub inwestycyjnej.

W metodzie pośredniej dla działalności inwestycyjnej i finansowej zestawia się rodzaje wpływów i wydatków (tak samo, jak w metodzie bezpośredniej)

W zestawiając przepływy metodą pośrednią dla działalności operacyjnej za punkt wyjścia przyjmuje się wynik finansowy, a więc wielkość ustaloną według zasady memoriałowej, a następnie dokonuje się korekt wyniku aby go doprowadzić do tzw. "wyniku kasowego".

Alternatywnie można zestawić przychody i koszty ujęte w rachunku zysków i strat a następnie ich korekty

Korekty – klasyfikacja

Zgodnie z metodą pośrednią przepływy środków pieniężnych neIo z tytułu działalności operacyjnej ustala się poprzez skorygowanie zysku lub straty o skutki:

• zmiany stanu zapasów oraz należności i zobowiązań związanych z działalnością operacyjną w danym okresie, • pozycje bezgotówkowe takie jak amortyzacja, rezerwy, podatek odroczony, niezrealizowane zyski i straty z tytułu różnic kursowych, niepodzielone zyski jednostek stowarzyszonych, udziały mniejszości oraz • inne pozycje, w przypadku których skutkami pieniężnymi są przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej lub inwestycyjnej.

Korekty polegają na:

• wyłączeniu pozycji niepieniężnych (na przykład: amortyzacji, zmiany stanu rezerw, wyniku na działalności inwestycyjnej), • wyłączeniu przychodów i kosztów wpływających na wynik finansowy, ujmowany w działalności operacyjnej, które nie dotyczą działalności operacyjnej a związane są z działalnością inwestycyjną lub finansową (na przykład: zapłacone odsetki od kredytów, otrzymane dywidendy, otrzymane odsetki z tytułu udzielonych pożyczek, nabytych dłużnych papierów wartościowych), • uwzględnieniu zmian stanu aktywów obrotowych (zapasów, należności, rozliczeń międzyokresowych) oraz krótkoterminowych zobowiązań związanych z działalnością operacyjną.

Wyłączenie pozycji niepieniężnych -­‐ przykłady

Określ wpływ następujących zdarzeń na przepływy pieniężne: • Naliczono amortyzację środków trwałych 5000zł • Rozliczono amortyzację: koszt produktu 2000zł, koszt okresu 3000zł. • Dokonano odpisu aktualizującego rzeczowe aktywa trwałe odniesionego w koszty 3700zł • Dokonano aktualizacji in plus nieruchomości inwestycyjnych 8000zł

Przykład różnic między bilansową zmianą rezerw a zmianą w rachunku przepływów

Wartość pozycji rezerwy na początek roku wynosiła 3 000zł (rezerwy na spodziewane straty). W ciągu roku wystąpiły następujące operacje gospodarcze: 1. Utworzono rezerwę na podatek dochodowy z tytułu naliczonych odsetek od lokat bankowych 270 zł 2. Utworzono rezerwę na podatek dochodowy z tytułu wzrostu wartości aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży (wzrost wartości inwestycji rozlicza się w korespondencji z kapitałem własnym) 1000 zł 3. Rozwiązano rezerwę na spodziewane straty w wyniku ustąpienia przyczyn jej utworzenia 600 zł 4. Utworzono rezerwę na nagrody jubileuszowe pracowników zarządu 1200 zł

Wpływ operacji na bilans

Wymienione operacje ukształtowały następująco pozycje bilansu:

1. Wynik finansowy -­‐870zł (podatek dochodowy 270 zł, pozostałe przychody operacyjne 600zł, koszty działalności operacyjnej 1 200 zł), 2. Rezerwy 4 870zł (3 000zł + 270 zł + 1 000zł + 1 200 zł -­‐ 600 zł),

3. Kapitał z aktualizacji wyceny uległ zmniejszeniu o 1 000zł.

Rachunek przepływów A. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej

I. Wynik finansowy neHo

-­‐870 zł II. Korekty razem

870 zł 5. Zmiana stanu rezerw (bilansowa zmiana stanu rezerw (zwiększenie) 1 870 zł pomniejszone o rezerwy odniesione na kapitał z aktualizacji wyceny 1 000zł)

870 zł III. Przepływy pieniężne neHo z działalności operacyjnej (I+/-­‐ II)

0 zł

Wyłączenie przychodów i kosztów które nie dotyczą działalności operacyjnej

Określ wpływ następujących zdarzeń na przepływy pieniężne:

• Zapłacono odsetki od kredytów 500zł • Otrzymano dywidendę od posiadanych akcji 800zł

Przykład – kredyty w walutach obcych

Jednostka zaciągnęła kredyt w walutach obcych w kwocie 10 000 Euro. Kurs średni wynosi 4,200 PLN/EURO, czyli wartość zobowiązania z tytułu kredytu wynosi 42 000 zł. W ciągu roku jednostka spłaciła cześć kredytu w wysokości 6 000 EURO. Spłata kredytu, została wyceniona po kursie sprzedaży walut stosowanym przez bank, z którego usług korzysta jednostka, który wynosił 4,2500 PLN/EURO. Wartość spłaconego kredytu wyniosła 25 500 PLN. Zrealizowane różnice kursowe wyniosą 300 zł (6 000 EURO x (4,200 PLN/EURO -­‐ 4,2500 PLN/EURO). Są to ujemne różnice kursowe, ujmowane w kosztach finansowych, które w dalszej kolejności wpływają na wynik finansowy ujmowany w działalności operacyjnej. Pozostałą część niespłaconego kredytu (4 000 EURO) na dzień bilansowy wyceniono po średnim kursie NBP, który wynosił 4,215 PLN/EURO. Różnice kursowe powstałe przy wycenie bilansowej wynoszą 60 zł (4 000 EURO x (4,200 PLN/EURO -­‐ 4,215 PLN/EURO) i będą odniesione w koszty finansowe.

Rachunek przepływów pieniężnych A. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej I. Wynik finansowy neHo

-­‐ 360 zł II. Korekty razem

+ 360 zł 2. Zyski (straty) z tytułu różnic kursowych

+ 360 zł III. Przepływy pieniężne neHo z działalności

operacyjnej (I +/-­‐ II)

0 C. Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej II. Wydatki

-­‐ 25 500 zł 4. Spłaty kredytów i pożyczek

-­‐ 25 500 zł III. Przepływy pieniężne neHo z działalności

finansowej (I – II)

-­‐ 25 500 zł

Korekty o zmiany zapasów, należności, rozliczeń międzyokresowych, zobowiązań związanych z działalnością operacyjną

Bilans zmian

Źródła pochodzenia środków (+) Zmniejszenie aktywów

Kierunki wykorzystania środków (-) Zwiększenie aktywów

Zwiększenie pasywów

Zmniejszenie pasywów

Określ wpływ następujących zdarzeń na przepływy:

• Wystawiono fakturę za sprzedane produkty 5000zł plus VAT 1100zł, • Wydano sprzedane produkty (Wz) 4000zł • Naliczono wynagrodzenia pracowników (koszt okresu 6000zł, koszt produktu 10000zł), • Otrzymano część należności (WB) 2500zł

Przepływy pieniężne prezentuje się metodą bruHo, jednak MSR 7 pozwala na prezentację niektórych pozycji metodą neHo

Pozycje prezentowane metodą neHo

Otrzymane i zapłacone w imieniu klientów środki pieniężne, jeżeli przepływy środków pieniężnych odzwierciedlają działalność prowadzoną przez klienta, a nie działalności jednostki gospodarczej:

• akcept i spłata depozytów bankowych płatnych na żądanie, • środki będące własnością klientów, znajdujące się w jednostce inwestycyjnej oraz • czynsze pobierane w imieniu i przekazywane właścicielom nieruchomości.

Otrzymane i zapłacone środki pieniężne z tytułu pozycji, w przypadku których obrót jest szybki, kwoty są znaczne, zaś termin płatności krótki:

• kwot podstawowych dotyczących posiadaczy kart kredytowych, • zakupu i sprzedaży inwestycji krótkoterminowych oraz • innych pożyczek krótkoterminowych, na przykład posiadających trzymiesięczny lub krótszy termin płatności.

W kwotach neHo można również wykazać (§ 24): • otrzymane i zapłacone środki pieniężne z tytułu akceptu i spłaty depozytów o określonym terminie wymagalności, • ulokowanie depozytów w pewnych instytucjach finansowych i wycofanie depozytów z innych instytucji finansowych oraz • wpłacone zaliczki oraz udzielone pożyczki gotówkowe klientom oraz spłata (zwrot) tychże zaliczek i pożyczek.

Wybrane zagadnienia dotyczące sporządzania rachunku przepływów pieniężnych

Odsetki i dywidendy

Przepływy środków pieniężnych z tytułu odsetek i dywidend otrzymanych i wypłaconych należy ujawnić odrębnie. Powinny one być zaliczane w sposób ciągły w kolejnych okresach do działalności operacyjnej, inwestycyjnej lub finansowej

Całkowitą kwotę odsetek zapłaconych w ciągu okresu ujawnia się w rachunku przepływów pieniężnych, niezależnie od tego, czy została ujęta jako koszt w rachunku zysków i strat, czy też była aktywowana

W przypadku instytucji finansowej zapłacone odsetki i otrzymane dywidendy zalicza się zazwyczaj do przepływów środków pieniężnych z działalności operacyjnej

Dla przedsiębiorstw nie ma uzgodnionego stanowiska. Zapłacone odsetki oraz otrzymane odsetki i dywidendy można zaliczyć do przepływów środków z działalności operacyjnej, ponieważ mają one wpływ na ustalenie zysku lub straty. Alternatywnie, zapłacone odsetki oraz otrzymane odsetki i dywidendy można odpowiednio zaliczyć do przepływów środków pieniężnych z działalności finansowej i inwestycyjnej, ponieważ stanowią one koszty uzyskania środków finansowych lub zwroty z inwestycji.

Wypłacone dywidendy można zaliczyć do przepływów środków pieniężnych z działalności finansowej, ponieważ stanowią one koszt uzyskania środków finansowych. Alternatywnie, wypłacone dywidendy można zaliczyć do składników przepływów środków pieniężnych z działalności operacyjnej, co pomogłoby użytkownikom w określeniu zdolności jednostki gospodarczej do wypłacania dywidend ze środków pieniężnych z działalności operacyjnej.

Odsetki i dywidendy -­‐ rozwiązania KSR 1 – metoda pośrednia

• odsetki i dywidendy otrzymane (w kwotach bruHo) są wyłączane z wyniku finansowego ze znakiem minus i jednocześnie włączane do przepływów pieniężnych działalności inwestycyjnej (znak plus), • odsetki zapłacone oraz wpłaty z zysku przedsiębiorstw państwowych i jednoosobowych spółek skarbu państwa są wyłączane z wyniku finansowego ze znakiem plus i jednocześnie wykazywane w działalności finansowej ze znakiem minus (odpowiednio w pozycjach: "odsetki" i "płatności dywidend i innych wypłat na rzecz właścicieli"), • odsetki i dywidendy naliczone, jednak nieotrzymane ani niewypłacone, stanowią korektę wyniku finansowego ze znakiem przeciwnym; nie są uwzględniane w działalności inwestycyjnej lub finansowej.

Odsetki i dywidendy -­‐ rozwiązania KSR 1 – metoda pośrednia 1) nie ma potrzeby korygowania wyniku finansowego o odsetki od lokat terminowych do 3 miesięcy, gdyż odsetki te dotyczą przepływów pieniężnych działalności operacyjnej, 2) nie zawsze musi istnieć obowiązek korekty działalności operacyjnej o odsetki i prowizje, jeżeli dotyczą one kredytów w rachunku bieżącym.

Podatek dochodowy

Przepływy środków pieniężnych z tytułu podatku dochodowego należy ujawnić odrębnie i zaliczyć do przepływów środków pieniężnych z działalności operacyjnej, chyba że można je powiązać z działalnością finansową i inwestycyjną (§ 35)

Podatek dochodowy

a) Jeżeli jednak istnieje praktyczna możliwość powiązania przepływów środków pieniężnych z tytułu podatku z pojedynczą transakcją powodującą wystąpienie przepływów środków pieniężnych, zaliczonych do działalności inwestycyjnej lub finansowej, przepływy środków pieniężnych z tytułu podatku zaliczane są odpowiednio do działalności inwestycyjnej lub finansowej. b) Jeżeli przepływy środków pieniężnych z tytułu podatku są przypisane do więcej niż jednego rodzaju działalności, należy ujawnić łączną kwotę zapłaconego podatku.

Przejęcie lub sprzedaż jednostek zależnych

Łączne przepływy środków pieniężnych z tytułu przejęcia lub sprzedaży jednostek zależnych lub innych części jednostki gospodarczej powinny być prezentowane odrębnie i zaliczane do działalności inwestycyjnej.

Przejęcie lub sprzedaż jednostek zależnych – zakres ujawnień

• ogólną kwotę za jaką nabyto lub sprzedano jednostki, • część zapłaty uiszczonej przy nabyciu lub uzyskanej przy sprzedaży, w przypadku której płatności dokonano za pomocą środków pieniężnych lub ekwiwalentów środków pieniężnych, • kwotę środków pieniężnych i ekwiwalentów środków pieniężnych w jednostce zależnej lub w części jednostki gospodarczej, która została przejęta lub sprzedana oraz • wartość aktywów i pasywów połączonych w najważniejsze kategorie, innych niż środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych w jednostce zależnej lub w innej części jednostki gospodarczej przejętej lub sprzedanej.

Transakcje bezgotówkowe Transakcje inwestycyjne i finansowe, które nie wymagają posługiwania się środkami pieniężnymi lub ekwiwalentami środków pieniężnych, należy wykluczyć z rachunku przepływów pieniężnych. Tego rodzaju transakcje należy ujawnić w innym miejscu sprawozdania finansowego, w sposób pozwalający na przekazanie wszystkich odpowiednich informacji dotyczących takiej działalności inwestycyjnej i finansowej.

Przykłady transakcji bezgotówkowych

• nabycie aktywów w drodze przejęcia bezpośrednio powiązanych z nimi zobowiązań lub za pomocą leasingu finansowego, • przejęcie jednostki gospodarczej za pomocą emisji akcji oraz • konwersja długów na akcje.

A. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej Metoda bezpośrednia I. Wpływy 1. Sprzedaż 2. Inne wpływy z działalności operacyjnej II. Wydatki 1. Dostawy i usługi 2. Wynagrodzenia netto 3. Ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz inne świadczenia 4. Podatki i opłaty o charakterze publicznoprawnym 5. Inne wydatki operacyjne III. Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej (I-II) Metoda pośrednia I. Zysk (strata) netto II. Korekty razem 1. Amortyzacja 2. Zyski (straty) z różnic kursowych 3. Odsetki i udziały w zyskach (dywidendy) 4. Zysk (strata) z działalności inwestycyjnej 5. Zmiana stanu rezerw 6. Zmiana stanu zapasów 7. Zmiana stanu należności 8. Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych, z wyjątkiem pożyczek i kredytów 9. Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych 10. Inne korekty III. Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej (I-II)

B. Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej I. Wpływy 1. Zbycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych 2. Zbycie inwestycji w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne 3. Z aktywów finansowych, w tym: a) w jednostkach powiązanych b) w pozostałych jednostkach - zbycie aktywów finansowych - dywidendy i udziały w zyskach - spłata udzielonych pożyczek długoterminowych - odsetki - inne wpływy z aktywów finansowych 4. Inne wpływy inwestycyjne II. Wydatki 1. Nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych 2. Inwestycje w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne 3. Na aktywa finansowe, w tym: a) w jednostkach powiązanych b) w pozostałych jednostkach - nabycie aktywów finansowych - udzielone pożyczki długoterminowe 1. Inne wydatki inwestycyjne III. Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej (I-II)

C. Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej

I. Wpływy 1. Wpływy netto z wydania udziałów (emisji akcji) i innych instrumentów kapitałowych oraz dopłat do kapitału 2. Kredyty i pożyczki 3. Emisja dłużnych papierów wartościowych 4. Inne wpływy finansowe II. Wydatki 1. Nabycie udziałów (akcji) własnych 2. Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli 3. Inne, niż wypłaty na rzecz właścicieli, wydatki z tytułu podziału zysku 4. Spłaty kredytów i pożyczek 5. Wykup dłużnych papierów wartościowych 6. Z tytułu innych zobowiązań finansowych 7. Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego 8. Odsetki 9. Inne wydatki finansowe III. . Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej (I-II)
D. Razem przepływy pieniężne netto: AIII + BIII + CIII E. Bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych, w tym: - zmiana stanu środków pieniężnych z tytułu różnic kursowych F. Środki pieniężne na początek okresu G. Środki pieniężne na początek okresu (F + D), w tym: - o ograniczonej możliwości dysponowania

• Jak analizować sprawozdanie o przepływach środków pieniężnych?

wariant 1 2 3 4 5 6 7 8 Wartość przepływów pieniężnych dla działalności operacyjnej inwestycyjnej finansowej

+ + + + -­‐ -­‐ -­‐ -­‐

+ + -­‐ -­‐ + + -­‐ -­‐

+ -­‐ -­‐ + + -­‐ + -­‐

Aktywa Środki trwałe Majątek finansowy Zapasy Należności Środki pieniężne RMK

2000 2001 Zmiana Pasywa 2.520 3.715 1.195 Kapitał akcyjny 200 300 100 Kapitał zapasowy 820 610 210 Kapitał z aktualizacji wyceny ś.t 614 Zysk 427 Zobowiązania długoterminowe 110 Zobowiązania z tyt. odsetek Zobowiązania bieżące Razem

2000 2001 Zmiana 1.000 1.000 1.400 1.510 1.000 110 500 200 710 4.920 1.900 271 500 650 1.325 7.156 450 615 900

440 1.054 940 1.367 110

Razem

4.920 7.156

Amortyzacja za rok 2001 = 160

74

Amortyzacja za rok 2000= 500 zł. W 2000 roku wypłacono dywidendę za rok 1999 w kwocie 500 zł.

W roku 2000 wypłacono dywidendę za rok 1999 w wysokości 3.500zł. Amortyzacja za rok 2000= 5.200zł. Odsetki od zobowiązań długoterminowych 1.900zł zostały zapłacone w 2000roku.

Zadanie 3 Przedstawione poniżej informacje pozwalają na sporządzenie rachunku przepływów pieniężnych spółki „A” rozliczenia międzyokresowe czynne BO 7 200 BZ 10 800 bierne BO 4 800 BZ 7 200 amortyzacja w badanym okresie 30 800 spłata kredytu krótkoterminowego (dewizowego, według kursu na dzień zaciągnięcia) 13 600 zrealizowane ujemne różnice kursowe od kredytu 4 400 zapłacone odsetki od kredytu 3 200 zaciągnięty kredyt długoterminowy 8 000 zaciągnięty kredyt krótkoterminowy 10 000 otrzymane odsetki od lokat bankowych półrocznych 1 200 zapasy BO 18 400 BZ 22 400 zakupione za gotówkę patent 8 000 urządzenia 64 000 zakupione za gotówkę obce papiery wartościowe sześciomiesięczne 400 wynik finansowy bieżącego okresu 117 200 darowizna niepieniężna otrzymana (środek trwały) 2 400 spadek stanu rezerw (bilansowych) 400 strata na likwidacji środka trwałego (PKO) 4 800 wzrost stanu należności 6 800 wzrost stanu zobowiązań krótkoterminowych 14 000 spadek przychodów przyszłych okresów 1 200