NATATAKOT AKO na para bang may nakatutok na kutsilyo sa aking leeg at ako’y papatayin, ngunit wala naman. Natagpuan ko ang aking sarili na naglalakad kasama ang dalawang malaking lalaki na naka-amarikanang itim. Nakahawak sila nang napakahigpit sa aking mga braso’t balikat na para bang ako’y tatakas. Sinusundan namin ang isang daan na yari sa malalaking parisukat na bloke ng semento. Hindi ko alam kung saan nila ako dadalhin kaya siguro ako natatakot. Hindi ako nangahas na tingnan ang kanilang mga mukha sa takot na saktan nila ako.

Umaga ito dahil mahamog…malamig…hindi gumagalaw ang sariwang hangin…umumugong sa akin pandinig ang ganap na katahimikan ng paligid…mababa pa ang araw sa aming likod. May mga kalat-kalat na batang puno ng Acacia na nagsasala ng kaunting liwanag at gumagawa ng mahahabang puting guhit sa ere sa ibabaw ng malawak at madamong loteng ito.

Hindi kalayuan mula sa lugar kung saan simula kong malaman ang mga pangyayari, may nakita akong pitong parihabang hukay sa kaliwa ng daan. Naisip kong maaaring magkasya sa isa doon ang isang tao kung nakahiga! Saka nagtanong sa aking sarili, “Para saan kaya ang mga ito?” Sa ‘di kalayuan, may naaaninag akong isang malaki at maitim na bahay na napapalibutan ng matatandang puno ng Acacia. Siguro, doon kami tutungo.

Natatakot ako…

Habang lumalapit kami, mas malinaw kong naaaninag ang bahay sa mas numinipis na hamog. Hindi ko maintindihan kung ito ay luma o bago dahil sa nakakaasiwa nitong anyo. Pumasok kami sa isang bukas na pinto sa gilid ng bahay.

Walang ilaw. Madilim ang pasilyong pinasukan namin. Tanging ang liwanag sa labas ng pinto ang nagbibigay pahiwatig na tuwid ang pasilyo. Mas dumidilim habang kami ay pumapaloob. Naririnig kong malinaw ang aming mga yapak kasabay ng mabibigat na kabog ng aking dibdib sa napakatahimik na lugar na ito. Lumalamig ang hangin.

May ilang hakbang pa ang aming ginawa at lumiko kami pakaliwa sa isa pang pasilyo. Sa dulo nito ay may liwanag, isang tarangkahan na yari sa rehas—isang labasan. Tumutungo kami doon. Akala ko, lalabas na kami ngunit bigla nila akong itinulak papasok sa isang pinto sa kanan. Natumba ako at lumingon patungo sa pinto; nakita ko ang dalawang malaking kalbong lalaki na naka-amerikanang itim—nakita ko na ang kanilang mukha bagamat madilim. Umalis na ang dalawa patungo sa aming pinagmulan. Naninigas ang aking mga paa at hindi ako makatayo upang makatakas.

“TUMAYO KA DIYAN!” Sigaw ng isang babaeng may bilogan na boses na bumasag sa katahimikan. Nag-aaniningal pa sa akin isip ang sigaw na iyon dulot ng pagkabigla. Sumunod na lamang ako: dahan dahan akong tumayo. May narinig akong lagatik ng switch kasabay ng pag-ilaw ng bumbilyang may hood sa itaas, at nakita kita sa harapan ko, Mario, pinakamatalik kong kaibigan na pawang kapatid na rin. Nakita kitang takot na takot at nakatingin saakin. Pinagpapawisan ka. Nakababa lang ang iyong mga kamay. Ninais kong magtanong saiyo kung bakit tayo nandito ngunit ayaw ring gumalaw ng bibig ko.

Nasa dilm pa rin ang babaeng sumigaw kanina; nakaupo sa ibabaw ng isang mesa sa kaliwa, tanging ang paa niyang nakabitin sa hangin ang naabot ng ilaw at maaninag. Hindi ko maaninag ang kanyang mukha.

May narinig akong ikinasang baril at itinapon iyon sa ibaba ng babaeng nasa dilim. Nasalitang mabilis at malakas ang babae, “Kunin mo ang baril sa sahig!” habang nadarama ko ang mabibigat na kalabog ng aking dibdib. “KUNIN MO ANG BARIL!” sumigaw muli ang babae at dali-dali akong yumuko upang kunin ang pistol sa may paanan ko, mas mabigat pala ito kaysa aking inaakala. Habang iniuunat ko ang aking likod at nakatitig sa hawak kong pistol, nagsalita ang babae, “Barilin mo siya!” Tumingin ako sa kanya at nakita ko ang kanyang kaliwang hintuturo na nakaturo sa’yo. Tumingin naman ako saiyo, nakatingin ka patungo sa babaeng nasa dilim saka tumingin ka saakin na puno ng takot.

Nalilito ako sa nangyayari. Ninais kong magtanong sa babaeng nasa dilim, ngunit naunahan niya ‘kong masalita, “Barilin mo siya…kung hindi, ikaw ang babarilin ko!” sabay tutok saakin ng isa pang pistol at ikinasa.

Napuno ako ng pagkatakot at pagkalito.

Mabibigat na dudug! dudug! dudug! ang aking naririnig mula sa aking dibdib. Nilalamig ako ngunit pinagpapawisan. Pawis na malamig sa aking mukha, batok, likod, dibdib, at mga binti. Nakakalito! Bakit kailangan itong mangyari? Bakit hindi pa ako tumakas kanina? Hindi! Kung tumakas ako, paano ka? Kung itututok ko kaya ang baril sa babaeng nasa dilim, mauunahan ko kaya siyang magpaputok? Hindi! Kung mamatay ka kaya sigurado bang mabubuhay ako? Kung mamamatay ba ako dahil hindi kita babarilin, nakasisiguro ba akong mabubuhay ka? Mayroon kayang bala ang mga baril na hawak namin? Bakit ba ako tanong nang tanong? Hindi! Hindi ko alam ang sagot! Nalilito ako! Nalilito ako…kung buhay ko o buhay mo ang pipiliin ko. Ahh! Masakit sa ulo!

Kahit na hindi ko ginugusto, unti-unting tumaas ang aking mga braso at itinutok sa mukha mo ang baril. Nanginginig ang malamig kong mga kamay. Nagsalita ka gamit ang iyong nanginginig na boses, “Huwag Kenneth!” Ahh! Parang unang puputok ang ulo ko kaysa sa baril na hawak ko pagkatapos mong banggitin ang aking pangalan kasunod ng huwag. Nanginginig ka at gusto ko nang bitiwan ang pistol upang hilahin ka papalabas ng kabaliwan na ito. “BARILIN MO SIYA!” Sigaw muli ng babae sa dilim na parang nagmamakaawa na sa pagka-inis. Natatakot ako para sa sarili ko kaya nasabi kong, “Patawad kaibigan…ngu…ngunit…(hindi)…ayaw ko nang malagay sa alanganin dahil sa iba! Paalam!” Parang puputok na ang aking ulo pagkasabi ko ng animo’y kasinungalingang iyon. Umiikot ang aking pakiramdam habang dahandahan kong hinihila ang gatilyo nga baril, habang nakititig tayo sa isa’t isa. Humihigpit ang hawak ko sa baril, nanginginig ang aking mga binti.

BANG!

Napapikit ako sa lakas ng tunog at tulak ng pagputok ng pistol; ngunit, naidilat ko kaagad ang aking mga mata at nasilayan ang lahat ng mga pangyayari: Tumama sa iyong kaliwang pisngi ang bala. Nawalan ka ng malay, tumiklop ang iyong mga tuhod na parang papaluhod, napatingala ka, saka bumagsak sa iyong kanan. Nakita kong bumubuhos ang iyong dugo patungo sa sahig.

Ang bigat sa pakiramdam. “Ano ba itong ginawa ko?! ANO?!” Sigaw ko sa aking loob dahil hindi ako makapagsalita. Parang gusto kong magwala, sumigaw, at umiyak; ngunit, hindi ako makagalaw. Nanlalambot ang aking mga binti. Tulala. Mas lumakas ang tunog ng mabilis na kalabog ng aking puso at tinakpan ang mga sigaw sa aking isip bunsod ng kakaibang takot at pagsisisi, ni hindi ko narinig ang pagbagsak ng baril na ginamit ko nang mabitiwan ko iyon. Ngunit narinig ko pa rin ang pagsalita ng babae sa dilim, “Dalhin mo na iyan sa libingan!” kasabay ng paglapag niya ng kanyang pistol sa tabi niya habang idinuduyan sa hangin ang kanyang mga paa. Nainsulto ako! Nainsulto ako nang tinukoy ka niyang parang karaniwang bagay lamang sa tabi-tabi na pwedeng itapon na lang nang basta-basta.

“Dugdug! Dugdug! Dugdug!” Sigaw ng aking dibdib na parang sasabog sa bigat. Parang natitigilan akong huminga. Tulala akong lumapit saiyo na ngayo’y nakikita kong nakahiga. Iniluhod ko ang aking kaliwang binti at yumuko. Inilagay ko sa ilalim ng iyong mga binti ang aking kanang braso, at sa ilalim ng iyong likod at batok ang kabila na animo’y Pieta. Binuhat kita katulad ng parati kong ginagawa noon dahil maliit ka naman saakin. Iniangat na kita at bumuhos sa aking kaliwang braso ang dugo mula sa likod ng iyong ulo. Nagsalitang muli ang babae’ “Kung kinaladkad mo na lang kaya iyan!” Nakakinsulto siya!

Nagpatuloy lamang akong maglakad papalabas ng pinto. Umaasa akong buhay ka pa at inilapit ang aking kaliwang tenga sa iyong mukha nang sana’y marinig ko ang iyong paghinga. Ngunit unang dumampi sa aking pisngi ang mainit na hanging nagmumula sa iyong bibig bago marinig ng aking tenga. Humihinga ka pa! Napangiti ako! Napangiti ako at naluluha! Sinamahan ng matinding pag-aalala ko sa iyo ang kakaibang takot na aking nadarama. Nabuhayan ako ng loob at nanguna sa aking isip ang kaligtasan mo, kaibigan.

Gusto kong umiyak ngunit walang luha na ang gustong pumatak mula sa aking mga mata; kundi, kusang gumalaw ang aking mga paa at tumakbo patungo sa maliwag na tarangkahang yari sa rehas sa dulo ng pasilyo upang humingi ng tulong.

Ang gaan mo! Ang gaan gaan mo! Naririnig ko pa rin ang mabibigat na kabog ng aking puso kasabay ng mabibigat na yapak ng aking mga paa at tunog ng iyong paghinga. Parang bumabagal ang oras: napakalapit ko na sa tarangkahan ngunit parang ang tagal kong maabot.

Ang saya ko! Ang saya-saya ko habang ang aking mga matang nasanay sa dilim ay unti-unting nasisilaw sa liwang. Nalulunod ako ng pag-asa na makakahingi ako ng tulong at maililigtas kita kaibigan. Bumubukas papalabas ang tarangkahang yari sa rehas. Hindi ko alam kng sino ang nagbubukas, marahil isang nais tumulong ngunit nagpatuloy lamang akong tumakbo papalabas. Humihingal na ako at labis na nagpapawis na malamig. Nailabas na rin kita, kaibigan, sa wakas!

Tumigil na ako sa pagtakbo. Napawi na ang aking pagkasilaw at nakita nang malinaw ang paligid na naliliwanagan ng mapusyaw na liwanag na tumatagos sa mga ulap na nakabalot sa langit. Nakita ko ang malawak na daang nagigilidan ng mga bahay na itim din. Hindi ko kaagad naunawaan ang kalagayan natin at nanatiling nakangiti at tumatawa kahit walang ibang tao dito sa labas bukod sa ating dalawa. Umihip ang malamig na hangin, tangay ang mga lantang dahon ng Acacia na gumagawa ng kaluskos sa napakatahimik na lugar na ito; saka naunawaan ko na walang sinoman ang makakatulong satin, o sa iyo, kaibigan. Ako’y nanlumo at unti-unting nauubusan ng pag-asa na maliligtas ka. Lumalalim ang paghinga ko at nanlambot ang aking mga tuhod. Napaluhod ako sa nanunumbalik na matinding pagkatakot at pangamba. Kinakain ako ng pagkalito, kawalang pag-asa, at pag-aalala sa iyo.

Napaupo ako sa ibabaw ng aking mga binti at napatingala. Tumulo mula sa aking kaliwang mata ang malakas na agos ng luha kasabay ng paghigpit ng hawak ko sa iyo. At dulot ng natitirang pas-asa, huminga ako ng malalim, at malakas; at sumigaw na ubod ng lakas na sana’y may makarinig, “TULONG!”

NAGISING AKO mula sa masamang panaginip na ito. Ako’y humihingal, nagpapawis, mabilis ang tibok ng puso. Bumulong ako sa aking sarili na, “Masamang panaginip lang pala!” Napangiti ako at naalala kita at bumulong muli, “Sana’y nasa mabuti kang kalagayan.” Mag-aalas dos pa lang ng madaling araw. Madilim sa kwarto ko ngunit naaaninag ko ang mga bagay dulot ng liwanag ng buwan na pumapasok sa bintana. Nagpasya akong huwag munang matulog kaagad nang hindi na magpatuloy ang bangungot na iyon at makita kitang mamatay. Bumangon ako, pumunta sa may kusina at uminom ng tubig. Naupo at naghintay na mawala ang pakiramdam na iyon. Bumalik na ako sa higaan at natulog muli.

Kinaumagahan, nang patungo na ako sa paaralan, napakalinaw ng langit—asul na asul! Napapangiti ako. Nasisinagan ako ng manilawnilaw pang liwanag ng araw na sumisilip sa bintana ng jeep na sinasakyan ko. Sariwa pa at malamig ang hangin. Tagos sa mga batang puno ng Acacia sa gilid ng daan ang liwanag. Napakaayos ng tunog ng jeep, hindi masakit sa tenga. Hmm! Parang hindi yata ako nakapagmumog nang maayos—nalalasahan ko pa ang toothpaste.

Hindi pa rin mawala sa aking isip ang panaginip na iyon. Habang nakatingin ako sa labas, nagtanongtanong ako sa aking sarili, “Bakit kaya napanaginipan ko iyon? Napakamakasarili ko nga ba dahil kahit sa panaginip, sarili ko pa rin ang aking pinili? Napakahina ko nga ba dahil nagpadala ako sa masamang kagustuhan ng iba gayong alam ko namang mali iyon?” Hindi ko alam ang sagot; hindi ko pa alam ang mga sagot. Marahil malalaman ko rin iyon sa takdang panahon. Oo, sa takdang panahon nga ‘gaya ng iba kong mga natutunan. Kung ano man ang ibig sabihin noon, may implikasyon iyon saatin, lalo na saakin. Hindi ko dapat iyon nakita kung wala.

Hindi matrapik ang daan. Maga-aalas otso na, malapit na ako sa paaralan. Nakita kitang naglalakad kasunod at sumusunod sa iba patungo sa paaralan, may kasalubong ka ring ilan. Kumikintab ka sa manilawnilaw pang sinag ng araw. Napangiti ako sa tuwa nang makita kitang masigla at ligtas. Huminto na ang jeep malapit sa bungad ng paaralan at ako’y bumaba. Hindi mo pa ako noon nakikita. Nang malapit ka na sa tarangkahan ng paaralan, lumapit ako sa iyo nang mabilis ngunit tahimik, at bigla na lang kitang inakbayan nang pagkalakaslakas na halos tayo’y matumba. Halos yakap na nga ‘yon dahil magkaharap na tayo, naaalala mo Mario? Nakuha pa nga nating tumawa. Saka nag-usap na tayo tungkol sa pag-aaral, para sa buhay natin sa hinaharap, at kung paano maging handa sa kahit ano mang mangyari. Nabanggit din natin ang mga katagang, “Walang iwanan kaibigan!” Tapos, pumasok na tayo ng paaralan at ipinagpatuloy ang ating buhay.