Modyul sa Noli Me Tangere III (Kab.17-32)

PANIMULA

Ang modyul na ito ay makakatulong sa iyo upang tumuklas ng bagongt kaalaman msa araling ito.Ito’y makakatulong upang mapayaman ang inyong kaalaman tungkol sa panitikan at maaaring kapaulutan
Ng aral.Handa ka na bang matutunan ang araling ito?

PANANAW

Malaki ang maitutulong sa iyo ng babasahing kabanata mula sa nobelang Noli Me Tangere .Sapagkat ito ay may mensahe o0 aral na maaring makatulong sa iyo para maging isang mabuting bata.

PAALALA

Naririto ang mga tagubilin upang mabatid mo ang mga nilalaman ng modyul na ito.

1.Basahin at pag-aralan ang modyul na ito.
2.Huwag susulatan at iwasang mapilas ang pahina
3.Panatilihin ang kalinisan ng pahina hanggang matapos ka ditto
4.Maging matiyaga at hindi magsawa sa mga gawaing inihanda para sa iyo.
5.Kailangang basahin mo nang may pang-unawa upang maging maayos ang pagsagot sa mga katanungan
6.Kailangang nakahanda kang may nakahanda kang malinis na sagutang papel sapagkat doon mo Ilalagay ang iyong sagot
7.Kung mahihirapan ka sa paksa mamari kang magtanong sa iyong guro
8.Pagkatapos sagutin ang mga pagsasanay pwede mo nang iwasto ang pagsasanay
9.Inaasahan kong magiging tapat ka sa itong sariling kakayahan

PANUTO Kaibigan ,pagtunghay mo ngsa araling ito, kinakailanagan basahin at unawain ang mga sumusunod na panuto.
1.Basahin at pagtuunan ng pansin ang kabuuan ng binasang kabanata mula sa nobelang Noli Me Tangere
2.Pansinin ang mga nagging suliraning nakaharap ni Basilio sa kabanata
3.Bigyang pansin din ang iyong nararamdaman pagkatapos basahin ang kabanata

I.Layunin:
A.Naibibigay ang sanhi at bunga batay sa naganap na insidente sa kabanata
B.Naipapaliwanag ang mga suliraning nakaharap ni Basilio sa pagsita ng gwardya sibil

KAHANDAANG -ASAL Ang lahat ay nagiging posible kapag may pag-ibig na namamayani sa puso ng tao.Ang buhay ay naging makahulugan kapag may nagmamahal lalo na at naririyan ang iyong mga magulang at kapatid.
Dahil dito, anumang gawain kahit mabigat ay nagiging magaan kapag may pag-ibig.Ang tao ay hindi pwedeng mabuhay nang nag -iisa parating kailangan niya ang kanyang kapwa.

PAUNANG PAGSUBOK
Panuto: Punan ng mga salitang tinutukoy ang bawat patlang
1.Lugar na pinanggalingan ni Basilio ___________________
2.Nadatnan ni Basilio sa kanilang dampa ___________________
3.Nakita ni Sisa sa noo ni Basilio ___________________
4.Ang kumuha kay Crispin ___________________
5.Ang napaginipan nio Basilio ___________________
Siguro ay tama ang iyong kasagutan .Ngayon ay dadako na tayo sa sa ating paksang –aralin
GAWAIN SA PAGKATUTO
Sabik na bang basahin ang aralin natin?Madali lang ito, ngayon ay basahin mo na nag kabanata 17. Si Basilio.
MGA PAGSASANAY
GAWAIN I
Panuto: Punan ang patlang ang tamang sagot upang mabuo ang diwa ng talata.
Hirap na hirap na pumasok si______ng kanilang bahay.May sugat siya sa _____
Dahil nadaplisan ito ng bala nang magpaputok ang isang _______sa bayan.Awang –awa si Sisa
Sa anak.Kumuha siya ng ______,__________,_________, at _________ para sa sugat ni Basilio.
Isinalaysay ni Basilio sa ina ang tungkol sa nawawalang onsa na ibinintang kay _______, ngunit hindi niya binanggit ang mga ________na dinanas ng kapatid.Labis na nagdugo ang puso ni Sisa para sa mga anak.
Hindi siya makapaniwalang ganon ang mabait niyang ank na si Crispin.

GAWAI N II
Panuto:Hanapin sa hanay B ang tamang sagot ng mga pahayag sa hanay A.Isulat ang titik ng tmang sagot. A B
______1.Nakababatang kapatid ni Basilio na naiwan ni Basilio a.binaril ng sibil
______2.Tumakas sa kampanaryo sa pamamagitan ng lubid b.tubig
______3.Dahilan ng sugat ni Basilio sa noo c.nagnakaw
______4.Naging bintang kay Crispin kaya hindi pinauwi ng d.paglalamay sa pananahi
______5.Napanaginip ni Basilio tungkol kay Crispin e.magtrabaho sa bukid
______6.Walang ganang kumainsi Basilio kaya iba na lamang ang f.Basilio
______7.Ang umubos sa pagkaing inihanda ni Sisa para sa magka g.Don Crisostomo Ibarra patid h.pinarusahan ng mga prayle
______8.Dahilan kung bakit ayaw nang magsakristan i.Sisa
______9.Ang pakikiusapan ni Basilio na gawin siyang tagapastol ng j.Crispin
______10.Ang hindi na gagawin ni Sisa kung mabibigyan ng lupang k.ama masasaka

PANUKATANG SANGGUNIANG PAGSUSULIT
1.Kung ikaw si Basilio, kamumuhian mo rin ba ang iyong ama tulad ng nabanggit sa kabanata.
2.Kung ikaw si Sisa, maghihinanakit ka ba kay Basilio dahil sa di niya ito isinama sa kanyang plano.

Kabanata 18 Nagdurusang Mga Kaluluwa
I.Layunin:
A.Naiuugnay ang isang salita sa ibang salita upang mabatid ang kahulugan
B.Nakasusulat ng isang dasal kay Sisa
II Paksa Kabanata 18 ( Si Basilio)
KAHANDAANG -ASAL Ang Pagdurusa ay bahagi ng buhay ng ng mga nilalang ng Diyos, pero hanggang kalian maaaring magtiis ang tao? Ang pagdurusa ay kaakibat ng pagtitiis . Ikaw ba ay may mga kalungkutan o kabiguang naranasan sa buhay?Paano ka pinatatatag ng Diyos sa panahon ng pagsubok?
PAUNANG PAGSUSULIT
Panuto:Piliin ang wastong salita sa hanay B kaugnay ng tanong sa hanay A.Isulat ang titik ng tamang sagot. A B
1.Anong oras nang makatapos ng misa si Padre Damaso? a. ikapito 2.Ilang misa ang inialay sa mga kaluluwa? b.kura
3.Sino ang maysakit? c.kumbento
4.Ilan ang katumbas ng isang “indulgencia?” d.halamanan
5.Saan nagpunta si Sisa? E.isang libo Siguro tama ka sa iyong mga kasagutan. Ang dali naman ng mga ito, ngayon ay dadako tayo sa ating paksang aralin.

GAWAIN SA PAGKATUTO

Sabik ka na bang basahin ang kabanatang ito? Ngayon ay maari mo nang basahin ang kabanata 18
Ang Nagdurusang Kaluluwa ng nobelang Noli Me Tangere.

MGA PAGSASANAY

GAWAIN I
Panuto:Punan ang patlang ng tamang sagot mupang mabuo ang diwa ng bawat pangungusa.Piliin ang sagot sa ibaba
1.Natapos ni Padre Salvi ang kanyang misa nang mag-iikapito ng ___________.
2.Puna ng isang__________ ay may sakit si Padre Salvi.
3.Ayon kay __________ ay sapat na ang indulgencia plenaria upang mapalaya ang kaluluwa sa purgatory.
4.Si _________ang umawat sa mga manang na nagtatalo.
5.Ayon kay Hermana Rufa ay mas magaling magsermon si ___________.
6.Inihambing niya ang Dominiko sa isang _____________.
7.Habang nag –uusap ang mga manang ay dumating naman si ________.
8. Ayon sa isang tagapaglingkod ay walang mapapala si Sisa sa mga _____.
9.Ang mga ito raw ay_________ sa kanilang ama.
10.Si Sisa ay halos ___________ palabas ng kumbento.

ipagtulakan nagmana anak Sisa komedyante Padre Damaso Hermano Pedro Hermana RuFa mananampalataya umaga Padre Martin Hermana Sipa

GAWAIN II Panuto:Punan ang patlang ng tamang sagot upang mabuo ang diwa ng bawat pangungusap.Piliin ang sagot sa ibaba.

1.Natapos ni Padre Salvi ang kanyang misa nang mag-iikapito ng _______.
2.Puna ng isang _____________ay may sakit si Padre Salvi.
3.Ayon kay _________ay sapat na ang isang indulgencia.
4.Si_________ang umawat sa mga manang na nagtatalo.
5.Ayon kat Hermana Rufa ay mas magalling magsermon si ________.
6.Inihambing niya ang Dominiko sa isang _________.
7.Habang nag-uusap ang mga manang ay domating naman si ________.
8.Ayon sa isang tagapaglingkod ay walang mapapala si Sisa sa mga ______.
9.Ang mga ito raw ay _______sa kanilang ama.
10.Si Sisa ay halos ________palabas ng kumbento.

PANUKATANG SANGGUNIANG PAGSUSULIT

1.Kanino mo maaaring ihalintulad ang mga tagapaglingkod sa kumbento sa ating lipunan sa kasalukuyan?

Kabanata 19 Mga Suliranin ng Isang Guro
I.Layunin:
A.Natutukoy ang mga suliraning pumasok sa kabanata na may kaugnayan sa edukasyon
B.Naibibigay aang sanhi at bunga batay sa isinasaad sa binasang kabanata
KAHANDAANG -ASAL Tunay naming napakahirap maging guro. Sa larangan ng pagtuturo ay may mga suliraning makakaharap ka tulad ng kawalan ng inters ng mga mag-aaral at kakulangan ng mga kagamitan sa pag aaral.Hindi rin maisasantabi ang suliranin uykol sa kakulangan o kaliitan ng sahod. Bagamat maliit ang sahod, patuloy ang kanilang paglilingkod.Huwag mo silang hamakin sapagkat dunong mo sa kanila galling.
PAUNANG PAGSUBOK
Panuto: Punan ang mga puwang ng tamang sagot.
1.Si __________ang naghandog ng ng pantustos sa pag –aaral ng mga mahihirap na bata ng San Diego.
2.Ang ________ ay isa sa nakasaksi sa pagtatapon sa bangkay ni Don Rafael Ibarra.
3.Nais ni Crisostomo na ipagpatuloy ang nasimulan ng kanyang ama, sa halip na __________ pa ang kanyang kamatayan.
4.Ayon sa guro , ang unang sagabal sa kanyang pagtuturo ay ang kawalan ng hilig sa pag –aaral ng mga batang taga_________.
5.Kailangan ng mga mag- aaral ang isang _________ sapagkat kadalasan ang pagtuturo ay ginagawa sa ilalim ng kumbento.
6.Tinangka ng guro na ituro ang __________ at nagbunga naman sapagkat ilang matatalinong bata ang natutong bumuo ng parirala at pangungusap.
7.Sinabihan ni _________ang guro na huwag siyang kausapin sa Kastila sa halip managalog na lang.
8.Upang makasweldo ang guro kailangan ang pirma ng __________.
9.Mula nang hamakin ni Padre Damaso ang guro lalo niyang pinabuti ang pag –aaral ng ________.
10.Ayon sa mga magulang medaling matuto ang mga bata kapag sila ay ________.
GAWIN SA PAGKATUTO Ngayon ay basahin mo na ang kabanata 19 Ang Suliranin ng Guro. Ibig mo bang malaman ang mga suliranin ng guro ng mga panahon ng Kastila?

MGA PAGSASANAY

GAWAIN I

Panuto:Piliin sa hanay B ang bunga ng sanhi sa hanay A. Hanay A Hanay B
______1.Pag –aalipusta sa guro sa harap ng mga mag-aaral. a..nagkaroon ng ibayong pagkatuto
______2.Pagtuturo ng wikang Kastila sa mga bata. b.naganyak na pumasok ang mga mag-
______3.Pakikipagtunggali ng mga bata c.maaalis sa tungkuling pagtuturo
______4.Pamamalo sa mga mag-aaral d.nagsipaglibot ang mga bata sa iba- _____5.Pagpuri sa mga bata sa harap ng klase dahil sa pagsu- ibang dako mikap e.ang guro ay hindi igagalang ng mga
______6.Pagkakasakit ng guro mag-aaral
______7.Pagpipilit ng mga magulang sa mga anak upang f.nagbitiw sa tungkilin ang hinalinhang pumasok sa paaralan guro
_____ 8 Maliit at mahirap pang kunin ang sahod g.nagalit ang mga magulang at nagsup-
______9.Malakas na pagbasa ng mga bata ng kanilang aralin long sa kura
_____10.binago at ginawang kaakit-akit ang pamamaraan h.pinagtawanan ng kura ng pagtuturo i.sinigawan ang mga bata at minura ang guro j.natatakot ang mga bata at lalong hindi natuto k.maraming mag-aaral ang nagsipag- hinto l.hindi magiging masikhay ang guro upang pagbutihin ang pagtuturo
GAWAIN II
Panuto: Punan ang puwang ng tamang sagot

1.Ayon sa mga magulang medaling matuto ang mga bata kapag sila ay _________.
2.Mula nang hamakin ni Padre Damaso ang guro lalo niyang pinagbuti ang pag-aaral ng ______.
3.Sinabihan ni_____ ang guro na huwag siyang kausapin sa Kastila sa halip na managalog na lang.
4.Ang _____ ay isa sa nakasaksi sa pagtatapon sa bangkay ni Don Rafael Ibrra.
5Si _____ ang naghandog ng pantustos sa pag-aaral ng mga mahihirap na bata sa San Diego.

GAWAIN III Magbigay ng mungkahi kung paano malulutas angt mga sumusunod na suliranin sa pagtuturo sa
Kasalukuyan

PANUKATANG SANGGUNIANG PAGSUSULIT
1.Binibigyan mo ban g karapat-dapat na pagpapahalaga ang iyong mga guro? Sa paanong paraan?

Kab.20 Pulong ng Bayan I Layunin:
A .Nasusuri ang mga pangyayari batay sa pagkakasunud –sunod ng pagkakaganap nito sa kabanata
B.Natutukoy ang adyenda sa miting sa pagdiriwang ng pista ng San Diego
II.Paksa Kab.20 Pulong ng Bayan
KAHANDAANG -ASAL Ang pakikinig ay mahalaga upang matiyak natin ang ibig ipahiwatig ng nagsasalita. May mga taong sarado ang isipan sa anumang mungkahi Makinig muna tayo sa nagbibigay ng suhestyon na maaaring makatulong sa ikauunlad n gating proyekto o Gawain. Bigyan natin ng pagkakataon ang bawat tao na makapagsalita sapagkat may karapatan siyang ipahayag ang kanyang naisin.
PAUNANG PAGSUBOK
A.Panuto:Ayusin ang mga pangyayaring naganap sa kabanatang ito. Lagyang ng bilan g 1-5 ayon sa pagkakasunud- sunod ng mga kaganapan sa pulong sa tribunal.
_________Ang mga makapangyarihan sa bayan at nayon ay nagkatipun- tipon sa bulwagang pulungan ng tribunal
---------------Ang gusto ng kapitan ay ipagpaliban hanggang sa huling oras ang pag-uusap tungkol sa gastusin
_________Ang kapitan ay naiwan sa kumbento upang kausapin ang kurang maysakit
________ Nagmungkahi ng pagtatayo ng isang entablado sa plasa sa halagang 150 piso.
________ Humingi ng pahintulot si Kapitan Basilio na siya ang unang makapagsalita

GAWAIN SA PAGKATUTO
Sabik ka na bang basahin ang kabanata 20, Ang Pulong sa Bayan?Nais mo bang malaman kung bakit nagkaroon ng pulong at kun ano ang napag-usapan nila?Ngayon ay basahin mo na.

MGA PAGSASANAY

GAWAIN I
Panuto:Bilugan ang titik ng tamang sagot mula sa mga pangungusap sa ibaba

1.Ang pulong ng dalawang lapian ay ginanap sa a.simbahan c.tribunal b.kwartel d.kumbento
2.Ang paksa ng pulong ay a.kung paano gagawing masaya ang pista b.kung sinu-sino ang aanyayahang panauhin c.kung magkano ang magi8ging gugulin d.kung anu-ano ang ihahandang pagkain

3.”Sino ang gugugol sa pista, ang kuura ba o tayong mamamayan? Ang sabi ni Pilosopo Tasyo.
a.paglilinaw sa malabong usapan
b.pagtutol sa lubos na kapangyarihan ng kura
c.paghimok upang maghimagsik
d.paalala sa mga walang paninindigan

4. Ang mga di kanais-nais na Gawain ay iminungkahi ni Don Filipo sa pulong upang
a.maging di –pangkaraniwan ang pistang idaraos
b.maakit ang mga mayaman na dumalo sa pista
c.maisakatuparan ang payo ni Pilosopo Tasyo
d.mahadlangan ang pagsasagawa sa mga ito

5.Nawalan ng saysay ang mga bagay na napagkasunduan sa pulong at ang kagustuhan ng kura ang masusunod .Ito’y nagpapahiwatig ng
a.mahusay mamuno ang kura
b.maayos na ugnayan ng kura at ng taong –bayan
c.kawalan ng tinig ng mamamayan
d.pakikiisa ng taong-bayan sa mga gawaing pampamayanan

GAWIN II
Panuto:Isulat sa puwang ng bawat pangungusap ang wastong sagot.

1.Si ________ ang namumuno sa mga matatanda.
2.Ang namuno sa partido ng mga kabataan ay si ________.
3.Sinagot ni ______ang pagpapatayo ng entablado.
4.Ang ibig ng ____ay ibang –iba kaysa sa napagkasunduan sa pulong.
5.Ang kagustuhan din ng _______ ay nasunod sa dakong huli.

Kab-21 Kasaysayan ng Isang Ina I.Layunin
A.Nakalilikha ng iba pang salita mula sa salitang binigyang –kahulugan
B.Napagsuunud –sunod ang mga pangyayari batay sa pagkakalahad sa akda

II Paksa Kab.21 Si Sisa

KAHANDAANG -ASAL Ang ina ay may tungkuling dapat gampanan sa kanyang pamilya bilang asaw at ina. Ang lahat ng paghihirap ay kanyang gagawin para lamang sa kanyang mga minamahal. Ang paglilingkod niya kalian may di matatawaran.Ganyan din ba ang iyong ina?

PAUNANG PAGSUBOK Panuto:Bumuo ng iba pang salitang nasa titik nang malaki

NATANAW
1._______________= sugat na mayroon nito pag ayaw gumalin
2.______________=mas mahina sa halakhak
3.______________=pangalan ng babae na may tatlong titik

MAKAHULUGAN
1._____________=tulugan sa gabi
2._____________=butyl na dumadaloy sa pisngi kapag tumatangis
3._____________=lagging mali
4._____________= malakas kumain

GAGAMBALAIN
1.____________=nakamamatay ng tao
2.____________=kabaligtaran ng mainit
3.____________-insektonj gumagawa ng sariling bahay

GAWAIN SA PAGKATUTO Ngayon ay simulan mo nang basahin ang kabanta 21 ,Si Sisa at al;amin kung anong katangian ng isang ina mayroon si Sisa.
MGA PAGSASANAY

Panuto:Punan ang patlang ng tamang sagot upang mabuo ang diwa ng bawat pangungusap
1.Palapit na si Sisa sa kanilang tahanan nang matanaw niya ang_________ng dalawang guadia civil na nakasabit sa bakod.
2.Nakita niya rin ang mga gwardya civil na bitbit ang pinatataba niyang __________.
3.Nang makalapit si Sisa sa mga gwardya civil ay nagpanggap siyang hindi napansin o _______ ang mga ito.
4.Lumapit siya sa mga ito na animo;y isang ____________de susi.
5.Ayon sa mga gwardya Civil ay iiwan nila si Sisa nang mapayapa kung ibibigay nito ang ________
6.Ayon naman kay Sisa ay hindi sila __________
7.Isinama si Sisa ng mga gwardya Civil at dinala sa ________
8. nanatili si Sisa sa himpilan ng mga sundalo sa loob ng ________oras.
9.Iniutos ng _________na palayain si Sisa at huwag nbang gambalain pa.
10.Nagpasya siyang pumunta sa tahanan ni ________ ngunit wala roon ang sadya.

GAWAIN II
Panuto:Lagyan ng bilang 1-6 ayon sa pagkakasunud-sunod ng pangyayari.

__________Gawa -gawa lamang ng kura ang ibinibintang nito kaya iniutos ng alperes na palayain si Sisa
__________Nahiya si Sisa nang pagitnaan siya ng mga sibil
__________Lakad –takbo ang ginaw ni Sisa pagkagalinbg sa kumbento
__________Narinig ni Sisa ang mabalasik na tawag ngunit hindi niya pinansin ito.

__________Si Sisa’y nabaliw
__________Kinabahan si Sisa nang Makita ang isang pilas na baro ni Basilio na may nbahid na dugo

PANUKATANG SANGGUNIANG PAGSUSULIT
1.Kung ikaw si Sisa, paano mo susuriin ang kadakilaan ng kanyang pagiging ina.

Kab.22 Liwanag at Dilim

LAYUNIN

Narito ang layuning inaasahang makamit mo pagkatapos mong basahin at sagutan 1.Naibibigay ang kahulugan ng mga salita 2.Nailalahad ang ginawang pag –anyaya ni Crisostomo Ibarra kay Padre Salvi sa piknik sa gubat
3.Nasusuri ang kilos ng mga tauhan

PANUTO

Sa pagtunghay mo sa araling ito, kinakailangan basahin at unawain mo ang mga sumusunod na panuto
1.Basahin at pagtuunan ng pansin ang mga pananalita at ugali ng pangunahing tauhan sa kwento
2.Pansinin ang mga kilos ng tauhan
3.Bigyang pansin kung ano ang iyong nararamdaman pagkatapos mong basahin ang aralin.

KAHANDAANG -ASAL

Ang bawat tao ay nakararanas ng kaligayahan at kalungkutan.May ksabihan ang mga matatanda na kapag ang mga bata ay tawa ng tawa mamaya ay iiyak na. Malimit nangyayari ito kaya dapat maging maingat sa ginagawa. Ang liwanag ay simbolo ng kaligayahan, positibong pananaw sa buhay at pag-asa.
Ang dilim ay sagisag ng kabiguan,kalungkutan at kasamaan. Ang kadiliman ay naranasan ni Maria Clara

PAUNANG PAGSUBOK

Panuto: Hanapin sa hanay B ang titik ng angkop na kasingkahulugan ngmga salita sa hanay A. A B
1.nabighani a.nabilanggo
2.nababagabag b.naakit
3.maluluoy c.malalanta
4.humimpil d.huminto
5.napiit e.nadama

Marahil ay tama ka sa iyong mga kasagutan.Ngayon ay dadako na tayo sa ating paksang –aralin.

GAWAIN SA PAGKAKATUTO

Ngayon ay simulan mo na ang pagbabasa ng Kanata 22 mula sa Noli Me Tangere

MGA PAGSASANAY

GAWAIN I

Panuto:Isulat kung tama ang ipinahahayag ng bawat pangungusap.Ilagay sa patlang ang sagot

________1.Marami ang natuwa sa pagdating ni Maria Clara
________2.Naging kapansin-pansin ang pagbabagong –ugali at kilos ni Ibarra lalo na nag dumating sa San Diego si Maria Clara.
________3.Ang pagliliwanag ng kumbento sa gabing si Padre Damaso ay dumadalaw sa bahay nina Maria Clara ay nagging paksa din ng usap-usapan.
_______4.Pinaghahandaan ni Ibarra ang piknik sa gubat na pag-aari ng kanyang mga ninuno.
_______5.Ikinatatakot ni Ibarra ang pagtingin –tingin sa kanya nio Padre Salvi Kaya ayaw niya itong ipangumbida.
_______6.Pinaaalalahanan ni Padre Salvi sina Maria Clara at Ibarra nab aka sipunin dahil sa malamig na simoy ng hangin.
_______7.Si Ibarra angt nangumbida kay Padre Salvi sa gagawing kasayahan.
_______8.Tinanggihan ni Padre Salvi ang paanyaya dahil mayroon siyang pupuntahan.
_______9.Ang tunay na dahilan kaya tumanggi si Padre Salvi ay dahil may sama siya ng loob kay Ibarra.
_______10.Isang lalaki ang lumapit at humingi ng tulong kay Ibarrapara sa kanyang asawa at anak.

GAWAIN II
Panuto:Bilugan ang titik ng tamang sagot

1.Ikinatuwa ng mga taga-San Diego ang pagdating ni Maria Clara sapagkat a.hihirangin siyang musa ng pagdiriwang b.magkakaroon ng piknik sa gubat c.kinagigiliwan nila ang kagandahan at kabutihan ng dalaga
2.Kinagigiliwan din ng mga taong-bayan si Ibarra sapagkat a.marangal at maginoo b.may mataas na pinag-aralan c.maraming naitulon sa sa bayan
3.Napansin ng mga mamamyan sa San Diego na si Padre Salvi ay a.nanganagayayat at walang ganang kumain b.palaging nawawala sa sarili
c.naging magagalitin sa tao
4.Ayaw paanyayahan ni Maria Clara si Padre Salvi sa piging sa gubat sapagkat a.ang paniniwala niya’y lagi siyang binabantayan ng pari
b.ang pari ay kinakitaan ng makamundong pagnanasa
c.siya’y tinutukso ng kanyang mga kaibigan

5.Inanyayahan din ni Ibarra si Padre Salvi sa piging sa gubat sapagkat a.sa tingin niya’y mabait ang pari
b.ito’y utos ng kagandahang –asal
c.kailangang may magmisa sa gubat

PANUKATANG SANGGUNIANG PAGSUSULIT
1.Ano ang ibig ipakahulugan ng pagsama ng mga ina sa pamamasyal ng kanilang mga ank na babae?

Kabanata 23 PANGINGISDA

LAYUNIN:
a.Nabibigyang –kahulugan ang mga salitang ginamit sa mga pangungusap
B.Napagsunud-sunod nag mga pangyayari sa kabanata batay sa akdang binasa
C.Nabibigyang kahulugan ang mga patalinghagang pahayag na ginamit sa akda

Panuto

Sa pagtunghay mo sa araling ito,kailangang basahin at unawain ang mga sumusunod na panuto
1.Pagtuunan ng pansin ang mga kahulugan ng mga salita
2.Pansinin ang mga ginamit na patalinghagang pahayag at mga pangyayari sa akada
3.Bigyang –pansin din kung ano ang iyong naramdaman pagkatapos basahin ang aralin.

KAHANDAANG –ASAL

Gustong ipakilala ni Rizal sa kabanata na noong unang panahon, ang mga kababaihan ay medyo may kagaslawan, maiingay kapag nagsasama-sama.Naroon ang sila’y nagharutan, nagkurutan,at nagtawanan.
Ang di pa maganda ay may lakas pa sila ng loob na mangatwiran na si Sinang ang gumawa.Ibang- iba na
Ang kabataan, teka hindi ba lalong malala ngayon?

PAUNANG PAGSUBOK

Panuto: Ayusin ang titik upang mabuo ang kahulugan ng salitang may salungguhit.

1.Isang langkay ng mga binata at dalaga ang makikitang naglalakad patungo sa gubat ng mga Ibarra.

p o u r g 2.Hindi pinandaw ang ilog apang maraming isda ang mahuli.

a a d s g n I p a

3.pinigil ng mga ina na huwag mag-ingay ang kanilang mga anak upang hindi makabulahaw.

b o r o t i s a k a m

4.Sinabi ng Piloto na huwag mabahala ang mga dalaga sapagkat sanay siyang magpalakad ng bangka a l a l a g a m
5.Madilim pa nang sila’y lumakad kaya kailangan ng huwepe upang Makita ang daraanan.

a w n l n g a n a p

MGA PAGSASANAY
GAWAIN I
Panuto: Piliin sa hanay B ang pakahulugan ng mga kaisipan na patalinghaga sa hanay A.Isulat ang titik ng tamang sagot.

HANAY A HANAY B _____1.Limang dalagang sumakay sa bangkang a.Sukdulang psagsasamantala ng mga may limang butas at di sinasadya ang taong sakim sa kayamanan ng bayan
_____2.Paglipat ng limang binata sa bangkang may b.Patungkol sa taong sakim na namuhay butas at nagsiupo sa tabi ng kani-kaniyang sa kasamaan at namatay nang di na nililigawan upang mapayapa ang kanilang kalo pagsisihan ang mga kasalanan oban.
_____3.Limang araw na di napapandaw ang baklad c.Ang buhay ng bawat dalaga ay may ngunit walang isdang nahuli pagkat may buwa- panganib yang nakapasok
_____4.Maraming buwayang palasimba d.Ang pamahalaan at simbahan ay tigmak (ayon kay Albino) ng kasamaan
_____5.Ang buwayang piñatay nina Ibarra at Elias e.Ang binatang Pilipino ay haligi o moog ay buong buhay na namatay sa kasamaan ng mahihina ni minsan ay hindi nagsimba at namatay na f.Maraming taong sakim ang nagbanal- di makapagsimba banalan
_____6.Lumitaw si Ibarra at ang Piloto .Si Ibarra ay di man nagurlisan, ngunit ang piloto ay may galos sa bisig g.Sa pakikipaglaban sa kaaway,mapapa hamak si Elias ngunit makakaligtas si Ibarra.

GAWAIN II

Panuto:Isulat ang mga tao, lugar o pangyayari na tinutukoy sa kabanata

1.Ang piknik ay ginanap sa _____________.
2.Si__________ ay tiya ni Maria Clara na kasama niya sa piknik na patuloy na kumakalinga sa dalaga mula nang yumao ang ina ni Maria Clara.
3.Ang mga ______ay maiingay na kinagalitan ng mga matatanda na naniniwalang ang mga kababaihan ay nararapat na maging mahinhin.
4.Si _______ay nag-aaral magapari sa seminaryo.
5.Ang mga anak na si ______ay nakagalitan ng ina niya upang maiwasto ang kamalian.

PANUKATANG SANGGUNIANG PAGSUSULIT

Basahin nang may pang-unawa ang mga katanungan at maging matapat sa pagsagot .Isulat sa sagutang papel ang iyong pahayag.

1.Kung ikaw ay isang tin –edyer , ang pangingisda ba ay isa sa kinahihiligan mo?Pangatwiranan batay sa modernong pananaw.
2.Ano ang katangian ng mga kababaihan noong pananhon ni Rizal.?
Makikita pa rin ba ito sa mga kababaihan sa kasalakuyan?Patunayan.

Kabanata 24 SA GUBAT

LAYUNIN
A.Naibibigay ang kahulugan ng salita at nagagamit sa pangungusap
B.Natutukoy ang dapat managot sa pagkawala ng mga batang sacristan
C.Naiisa-isa ang mga nararapat baguhin sa sarili upang maging kahanga-hanga ang pagkatao Tingnan ko kung kaya momg makamit ang mga inilahad na layunin.Siguro makakamit mo ito kung makikiisa ka.

PANUTO

Kaibigan, pagkatapos mo basahin ang araling ito,kailangang basahin at unawain mo ang mga sumusunod na panuto

1.Basahin at pagtuunan ng pansin ang mga tauhan ang kanilang mga pag-uugali
2.Pansinin ang damdamin at mga gawi ng pangunahing tauhan
3.Bigyang –pansin din kung ano ang iyong naramdaman pagkatapos basahin ang aralin O paano , diba ang dali ng iyong gagawin.Inaasahan kong labis kung masisiyahan sa kanbanatang iyong babasahin.

KAHANDAANG –ASAL

Kaibigan ,Ano ang pinakamahirap gawin ng tao?Ang magpakatao ay siyang napakahirap na magagawa ng isang nilalang. Sino ang lumikha ng iyong pagiging tao? Sino ka bilang tao?

PAUNANG PAGSUBOK Panuto:Piliin ang sagot sa loob ng kahon upang mabuo ang diwa ng pangungusap

1.Si _______ay maagang nagmisa at pagkatapos ay nagbasa ng ilang sulat sa kumbento.
2.Ang _________ay almusal ng kura na hindi napag-ukulan ng pansin dahil sa nawalan ng gana ang prayle.
3.Inutusan ang kutsero na dalhin ang kura sa _______upang magtungo sa lugar ng pagdausan ng kasayahan.
4.Ang ________ay nakapangangayayatat nakapangangalumata kaya si Maria Clara ay pinag-iingat.
5.Ang ________ay katulong ng kura samantalang ang gobernadorsilyo ay ang municipal mayor.

MGA PAGSASANAY
GAWAIN I

PANUTO:Pag-angkupin ang mga salita o parirala sa hanay A at B.Isulat lamang ang titik.

A B
______1.Sinang, Victoria, Andeng a.nilamukos ni Padre Salvi
_____2.Sisa b.kung saan inihatid ni Padre Salvi
_____3. Alperes ng kutsero
_____4.Ang panaginip ay panaginip c.Hinahanap ng mga kadalagahan sa batis
_____5.Gulong ng kapalaran d.Mga kaibigan ni Maria Clara lamang
_____6.Gubat e.Ang paggalang na tawag sa kura
_____7.Kapitan Basilio f.May pangungutyang nagtanong kay Padre _____8.Kapitan Basilio Salvi
_____9.Sulat g.Isang babaeng namumutla, payat
_____10.Pugad ng Gansa nanlilimahid h.Ang aklat na pinapaglaruan ng mga dalaga’t binata i.Nakalaro ni Ibarra sa larong ahedres j.Ang sagot sa tanong ni Ibarra
GAWAIN II
PANUTO:Isulat sa patlang ang tamang sagot upang makumpleto ang diwa ng bawat pangungusap

1.Natunton ni Padre Salvi ang grupo ng mga kalalakihan na kinabibilangan ni ______ , ang ama ni Sinang at kalaban ni Don Rafael.
2.Tinanong ng ______ang kura kung saan ito nanggaling.
3.Tinugon naman ito ng pari at sinabing siya ay ________.
4Si Maria Clara ay inihambing sa isang sariwang_______na nagsisimula pa lang bumuka ang mga talulot.
5.Inialay ng dalaga ang kanyang unang ______kay Ibarra.
6.Ibinigay naman ni Maria Clara ang kanyang unang ______ kay Padre Salvi.
7.Ayon sa kura ay_______daw ni Padre Damaso kaya’t nakaratay ito sa kama.
8.Niyaya ni Kapitan Basilio si Ibarra na maglaro ng _______.
9.Ang mga kabataan naman na kinabibilangan ni Maria Clara ay nilibang ang mga sarili sa paglalaro ng __________.
10.Ang bangkero raw na si ______ ang nambugbog sa pari at naghulog sa alperes sa putikan.

GAWAIN III
Panuto: sa tulong ng CUE WORD ibigay ang buod ng kabanata.

Pugad ng gansa piloto buwaya
Pari Salvi Sisa gubat
Maria Clara Ibarra alperes
Albino gulong ng kapalaran sarhento ng sibil
Sinang

PANUKATANG SANGGUNIANG PAGSUSULIT

Basahin nang may pang unawa ang mga katanungan at maging matapat sa pagsagot.Isulat sa sagutang papel ang iyong pahayag.

1.Kung ikaw ay isa sa mga kabataang naglalaro ng Gulong ng Kapalaran at nasaksihan mo ang ginawang Pagsira rito ng kura, ano ang sasabihin mo sa kanya.
2.Kung ikaw ay magkakaroon ng pagkakataon na handugan ng regalo ng pinakamahalagang tao sa iyong buhay, ano ang ibibigay mo sa kanya at bakit?

KABANATA 25 TAHANAN NG PANTAS
LAYUNIN
A.Naibibigay ang kahulugan ng mga piling-piling pahayag na matatalinghaga.
B.Nailalarawan ang kahusayan ni Pilosopong Tasyo sa pagpapayo kay Crisostomo
C.Naibibigay ang mga detalye batay sa akdang binasa

PANUTO

Sa pagtunghay mo sa araling ito kailangang basahin at unawain mo ang mga sumusunod 1.Basahin at pagtuunan ng pansin ang mga tauhan at ang kanilang pag-uugali
2.Ang pagpapakahulugan ng mga matatalinghagang salita
3.ang mga detalye ng akdang binasa

KAHANDAANG ASAL

Marami ang taong tumitingala sa mga taong may mataas na pinag-aralan.naniniwala kasi sila na nag mga
Taontg marunong o pantas na tinatawag ay di kayang maabot sa kanilang kinaroroonan. Tama ba ang iyong pahiwatig?Karamihan bas a henyo o pantas na tinatawag ay di marunong magpakatao dahil lumalaki ang ulo?

PAUNANG PAGSUBOK
Panuto:Tukuyin ang mga pangyayaring naganap sa tahanan ng Pilosopong Tasyo.Lagyan ng tsek ( ) kung ito ay tunay na nangyari at ( ) kung ito ay walang kaugnayan sa mga kaganapan sa kabanatang ito.

______1.Nagpunt a si Crisostomo sa tahanan noi Pilosopong Tasyo pagkatapos ng piknik.
______2.Nagsusulat sa Jeroglifico si Pilosopo Tasyo.
______3.Ayon kay Pilosopong Tasyo, higit na mabuti ang pagsusulat sa alpabetong Tagalog kaysa sa Latino.
______4.Natuwa si Crisostomo kung paano nabatid ni Pilosopo Tasyo ang nangyari sa lawa at pagpatay sa buwaya.
______5.Ang bangkerong kumakalaban sa buwaya ay ang lalaking naghulog sa kanal sa Alperes at lumapastangan kay Padre Salvi.

Marahil ay tama ka sa iyong mga kasagutan .Ngayon ay dadako na tayo sa ating paksang –aralin.

GAWAIN SA PAGKAKATUTO

Ngayon ay simulan mo na ang pagbabasa ng kabanata 25, mula sa Noli Me Tangere

MGA PAGSASANAY

Gawain I
Panuto:Mainam ding magkaroon ng pagpapakahulugan batay sa matatalinghagang pahayag na hinango sa kabanatang binasa.Kailangan din ng pagsasanib ng pagkakatuto ng talasalitaan lalo na sa matalinghagang dayalog ng mga tauhan.Ibigay ang kahulugan ng mga sumusunod.

MATALINGHAGANG SALITA KAHULUGAN NG MGA PAHAYAG

1.”Sapagkat sumusulat siya para sa hinaharap.” _____________________________

2.”Ang iniisip ninyo ay iba sa iniisip nila, kayo ay baliw.” _____________________________

3.”Ano ang saysay ng paaralan kung walang nag-aaral.” _____________________________

4.”Marahil kakampi ka rin akin ang baying may panini _____________________________ sa katwiran o ang pamahalaang may mabutiong ha- ngarin sa bansang Pilipinas.
5.”May magagawa ba nag kamay samantalang ang ulo _____________________________ ang siyang makapangayarihang mag-isip.

GAWAIN II
Panuto: Hanapin sa ibaba ang tamng sagot sa mga patlang upang mabuo ang kaisipang ipinapahayag.Isulat lamang ang titik sa patlang ang tamang sagot.
_________1.Si Ibarra ay nagtuloy sa tahanan ni Pilosopo Tasyo upang __________.
_________2.Ang paraan ng pagsulat na ginagamit ni Pilosopo Tasyo ay__________.
_________3.Si Pilosopo Tasyo ay gumagamit ng wikang ________ sa pagsulat.
_________4.Si Dona Consolacion aytinatawag na _________.
_________5.Ang ______ay nagkwento sa bayan tungkol sa naganap sa lawa.
_________6.Ang lalaking naghulog sa kanal sa Alperes at lumapastangan kay Padre Damaso ay __________.
_________7.Ayon kay _______marami ang naniniwalang kapag iba ang iniisip nila , ikaw ay baliw.
_________8.Ayon sa matandang pilosopo, hindi _____ang umilag sa punglo.
_________9.Ang magyuko ka ng ulo sa mga _______.
_________10.O huwag kang yumuko at_______ka, dalawang bagay na dapat pagpiliian ng tao ayon sa matandang pilosopo.
GAWIN III
Panuto:Bilugan ang titik ng tamang sagot.

1.Ayon kay Pilosopo Tasyo ,ang pamahalaan ay bisig lamang dahil ______ay ang kumbento

a. katawan b. ulo c. kamay

2.Hindi maaaring umurong si Ibarra sa kanyang plano dahil naipangako na niya it okay _______

a.Kapitan Tiyago b.Maria Clara c. Don Rafael

3.Sumusulat ng aklat ang matanda para sa mga__________

a.kababaihan b.prayle c.susunod na salinlahi

4.Pagkatapos ng pag –uusap nilas ng pilosopo ay agad tutungo si Ibarra sa _________

a.alperes b.kura c.gobernadorsilyo

5.Inihambing ni Pilosopo Tasyo si Ibarra sa isang _________ a.puno b.bulaklak c. bulkan

PANUKATANG SANGGUNIANG PAGSUSULIT

1.Kung ikaw si Ibarra, hihingi ka rin ban g payo sa isang katulad ni Pilosopo Tasyo? Bakit?

2.Sa pagdaan ng panahon, anon a ang ipinagbago ng yakbo ng pamamahala sa ating bansa?Sino ang higt na nakapangyayari? Mas mainam ba ito kung ikukumpara noong panahon ni Rizal? Patunayan.

KABANATA 26 ANG BISPERAS NG PISTA
LAYUNIN
A.Naibib igay ang kahulugan ng mgas salita sa pamamagitan ng pag –uugnay sa iba’t ibang pandama
B.Nasusuri ang ikinikilos ng mga tauhan sa kabanata
C.Naihahambing ang paraan ng pagdiriwang ng kapistahan ng San diego sa Kasalukuyang panahon

PANUTO

Sa pagtunghay mo sa araling ito , kailangang basahin at unawaain ang mga sumusunod na panuto
1.Basahin at pagtuunan ng pansin ang mga tauhan at ang ikinikilos ng mga tauhan
2.pansinin ang gawi at damdamin ng mga tauhan
3.Bigyang pansin kung ano ang iyong naramdamn pagkatapos basahin ang aralin

KAHANDAANG -ASAL

Kailan matututo ang tao na huwag nang maghanda nang labis pag may kapistahan? Kanino ba natin minana ito? Kaya pa ba nating maiwasan ang ganitong uri ng pag –uugali.

PAUNANG PAGSUBOK PANUTO:Paghambingin ang pqagdaraos ng pista noon sa kasalakuyan batay sa pamamaraan ng paghahanda noon sa San Diego at sa ginagawa ngt mga Pilipino ngayon batay sa inyong sariling lugar o lalawigan. Isulat ang mga karanasan na nagng saksi ka ng pagdaraos ng pista sa lugar ninyo.
PISTA NG SAN DIEGO PISTA NG LUGAR NINYO
1.Gayak o palamuti
2.Pagkaing handa
3.Bilang ng panauhin
4.Prusisyon
5.Dekorasyon sa loob ng bahay
6.Kasuotan ng mga tao
7.Parangal sa santong may kapistahan
8.Selebrasyon ng misa at sermon
9.Palabas
10.Kwitis

GAWAIN SA PAGKATUTO

Siguro ay tama ka sa iyong mga kasagutan. Ngayon ay dadako tayo sa paksang – aralin. Basahin ang kabanata 26 ng Noli Me Tangere.

MGA PAGSASANAY
GAWAIN I

PANUTO:Lagyan ng sago tang bawat patlang sa pangungusap

1.Yuwing ika-11 ng ________ipinagdiriwang ang pistang bayan ng San Diego.
2.Higit na kapansin-pansin ang namumukod –tanging paghahanda sa bahay ng mga ______.
3.Ang mga arkong ________ay itinatayo sa mga lansanganat masasayang lugar.
4.________ang tawag sa mayayaman sabungero na malakas pumusta.
5.Namukod si ______ sa mga tahur na siyang magbabangka.
6.Bukod- tangi si ______ang hindi abala sa pagsalubong sa pista.
7.Si _____ foreman ng ipinatatayong paaralan.
8.Ang kura ay nagprisintang maging _____ ng paaralan.
9.Hangang-hanga ang mga _____ sa plano ni Ibarra.
10.Tanging si _______ang may pangamba sa ginagawang paaralan.

GAWAIN II
PANUTO:Lagyan ng ( ) kung ang mga sumusuno ay mga kaugaliang Pilipino kung dumarating ang pista. at ( ) kung hindi.

_________1.Ang mga mahihirap ay may handang sari –saring inumi tulad ng alak, serbesa at tsampain.
_________2.sai –saring sugal ang mamamasdan- sabong, liam-po at iba pa.
_________3.Ang masiglang paghahanda at pag –aabala ay iniuukol sa mga darating na panauhin, kaibigan, kakilala at di-kakilala.
_________4.Mahilig sa mga palabas na komedya.
_________5.Karangyaan at paglustay sa gitna ng karalitaan.
_________6.Paglilinis ng bahay sa panahon ng pista lamang.
_________7.Hindi naglalaan ng panggugugol sa musiko.
_________8.Ginagawa ang lahat upang mabigyang kasiyahan ang mga panauhin.
_________9.pagkakaroon ng kaisipang kolonyal.
_________10.Hindi nagsisimba ang mga tao dahil sa abala sa paghahan da ng kakainin ng mga panauhin.

PANUKATANG SANGGUNIANG PAGSUSULIT

1.Sumulat ng talata na may paksang, “Ang Kapistahan sa Aming Lugar”

KABANATA 27 DAPITHAPON

LAYUNIN
A.Naibibigay ang kasalungat ng mga salita sa pamamagitan ng pagtukoy ng salitang kabaligtaran nito
B.Nailalarawan si Maria Clara sa mga katangiang taglay ng dalagang Pilipina
C.Nakasusulat ng balita ukol sa pagbabago ng mga kadalagahan ngayon na taliwas kay Maria Clara noon

Tingnan ko kung kaya mong makamit ang inilahad na layunin.Siguro makakamit mo ito kung makikiisa ka.

PANUTO Kaibigan, sapagkatapos mo basahin ang araling ito, kailangan basahin at unawain mo ang sumusunod na panuto
1.Basahin at pagtuunan ng pansin ang mga tauhan at ang pag-uuugali nila
2.Pansinin ang damdamin at gawi ng mga tauhan
3.Bigyang pansin kung ano ang iyong naramdaman pagkatapos basahin ang aralin

KAHANDAANG –ASAL

Ang ganda ng tao ay nasasalamin di sa kanyang panlabas na katangian kundi sa kanyang niloloob at mabuting layunin para sa kapwa. Higt ding nasusukat sa uri ng pagtulong na iyong ipinagkakaloob at ginagawa.. Ikaw , ganito rin ba ang iyong layunin?

PAUNANG PAGSUBOK

Panuto: Ibigay ang kabaligtaran ng mga salitang nasa hanay A.Isulat ang titik sa patlang. A B

_______1.Giit ni Kapitan Tiyago kay Crisostomo a.nauna
_______2.Kasunod ni Tiya Isabel b. ayaw
_______3. Natanaw ng kaibigan ni Maria Clara c.nagpatuloy
_______4.Hindi nagpaawat sa sobrang galit d.nakaligtaaan
_______5.Idinugtong sa sinabi e.binawasan f.naglagalag

GAWAIN SA PAGKATUTO

Maari mo nang basahin ang kabanata 27 ng noli Me Tangere upang malaman mo ang mga pangyayari sa kapistahan ng San Diego.

MGA PAGSASANAY

GAWAIN I

Panuto:Bilugan ang titik ng tamang sagot sa mga pangungusap sa ibaba.

1.Pinakamarangal at pinakamarangya ang paghahanda ni Kapitan Tiyago pagkat
a.siya’y taga- Maynila at ibig niyang higitan ang mga taga-lalawigan
b.ibig niyang siya’y mailathala sa pahayagan
c.siya ang pinakamayaman sa San Diego
d.ibig niyang mapuri ng San Diego

2.Ang pasalubong ni Kapitan Tiyago kay Maria Clara ay a.magara’t mamahaling piyano
b.larawan ng kanyang ina
c.relikaryong ginto
d.malaking kwadrong galling Europa

3.Inanyayahan ni kapitan Tiago si Ibarrang maghapunan sa kanilang bahay pagkat
a.ibig niyang magkasundo sila ni Padre Damaso
b.marami siyang handa
c.mag-isa si Ibarra sa kanyang bahay
d.ibig niyang ipakilala ang mamanugangin sa kanyang mga panauhin

4.Pinaalalahanan ni Kapitan Tiyago si Maria Clara na umuwi nang maaga buhat sa pamamasayal sapagkat
a.maraming panauhing darating
b.darating si Padre Damaso at sa kanila maghahapunan
c.maraming nagkalat na tulisan
d.maaring harangin siya ng mga binatang humahanga sa kanya

5.Tinanggihan ni Ibarra ang alok ni Kapitan Tiyago na maghapunan sa kanyang bahay pagkat
a.marami ring pananuhing darating sa kanyang bahay
b.mayroon siyang kaunting karamdaman
c.kinakailangan siyang magpahinga nang maaga
d.ayaw niyang magkita sila ni Padre Damaso

GAWAIN II Panuto: Hanapin sa hanay B ang tinutukoy sa hanay A. A B
1.Ibinigay ni Kapitan Tiyago kay Maria Clara a.Sisa
2.Nakasindi sa may kumbento b. Sinang
3.Ibinigay na inumin kina Ibarra c.relikaryong ginto
4.lumapit sa ketongin d.tsampan
5.Nag-anyaya kina Maria Clara e.lumang lampara

GAWAIN III

Isulat ang mga tulong na ginagawa ng pamahalaan sa mga mahihirap at kapus –palad.

PANUKATANG SANGGUNIANG PAGSUSULIT

1.Ano ang pagkakatulad nbi Sisa at ng ketongin?Paano sila dapat tratuhin ng lipunan?

2.Anu –anong katangian ang ipinamalas nina Ibarra at Maria Clara sa kabanatang ito?

KABANATA 28 MGA SULAT

LAYUNIN
A.Naibibigay ang kasalungat ng mga salita
B.Nailalarawan ang makulay na selebrasyon ng pista ng San Diego
C.Nakasusulat ng isang lihan na nag –aanyaya sa kapistahan ng lugar

KAHANDAANG –ASAL

Ang liham ay isang paraan ng pakikipagtalastasan. Lubha itong mainam kung ang iyong minamahal ay nasa malayong lugar o dili kaya siya’y maysakit sapagkat ang lahat ng kanyang nararamdamang di maganda ay nawawala.Ano ba ang uri ng liham ang iyo nng natanggap?

PAUNANG PAGSUBOK

Panuto:Isulat ang salitang IMPORMASYON kung ang pahayag ay nagmula sa teksto at OPINYON kung ito ay kuru-kuro lamang.

___________1.Ang pagdaraos ng kapistahan ng San Diego ay maituturing na tagumpay.
___________2.Si Maria Clara ay maaalalahanin sa lahat ng taong minamahal niya.
___________3.Ang handaan ay labis-labis ayon sa palagay ng bawat taga- San Diego
___________4.Ang mga prayle at mga Kastila sa nagkakatipon sa kumbento ay hinandugan ng isang masarap na hapunan ng Hermano Mayor
___________5.Ang dula ay hindi nauunawaan ng mga kaaraniwng mamamayan dahil sa ang dula ay Gumamit ng dayalog sa wikang Kastila

GAWAIN SA PAGKATUTO

Sabik ka na bang basahin ang aralin natin?Kaya maaari mo nang basahin ito.Basahin mo na ang
Kabanata 28 ng Noli Me Tangere.

MGA PAGSASANAY

GAWAIN I Panuto:Piliin sa loob ng panaklong ang kasingkahulugan ng salita sa bawat bilang.

1.nakasaksi (nakakita,nakadalo,nakadating)
2.mapag-usisa (makulit,mapanghusga,mapagtanong)
3.masugid (masigasig,marangya,mabuti)
4.nagpaunlak (nagdulot,nagpaubaya,nag-anyaya)
5.pagbasbas (pagbebendisyon,pagpapanukala,pangangasiwa)

GAWAIN II
Panuto:Lagyan ng tsek ang patlang kung tama ang isinasaad sa pangungusap.Kung mali, iwasto ang salitang may salungguhit upang mabuo ang diwa ng pangungusap.
__________1.Isang mamamahayag ang sumulat ng liham ukol sa nasaksihan niyang pagdiriwang ng Pista sa San Diego
__________2.Si Padre Bernardo Salvi ang kura paroko ng Tanauan
__________3.Si Padre Manuel Marti n ay isang Agustino.
________ _4.Si Kabesang Tales ang may-ari ng bahay na pinagsusugalan nina kapitan Martin.
__________5.Pinapunta ni Maria Clara si Sinang sa bahay ni Ibarra upang ipagtimpla ang binata ng Masarap na tsaa.

GAWAIN II
Panuto:Punan ng mga wastong salita ang puwang upang maging ganap ang bawat pangungusap

1.Ang dating kura ng San Diego na si ______ay isa sa mga panauhin ni Kapitan Tiago.
2.Bukod-tanging si _________lamang ang hindi nakadalo sa pagtatanghal ng dula.
3-5 Ang mga batikang mandudula at artista sa dula ay sina _________,__________, at __________.
6.Ang dula ay hindi nauunawaan ng mga mamamayan dahil ito ay nasa wikang ______.
7.Isang marangyan at masaganang hapunan ang inihanda ni _______.
8.Kabilang sa naging panauhin ni Kapitan Tiyago ay ang kasalukuyang kura ng San Diego na si______
9.Si_______ang banal na kura ng Tanawan.
10.Ang mga ________mismo ang umawit ng mga kantahin sa misa na sinaliwan ng orchestra.

GAWAIN III
Panuto:Sumulat ng isang liham na nag –anyaya sa isang kaibigan na pumunta sa pista sa inyong lugar

PANUKATANG SANGGUNIANG PAGSUSULIT

1.Anu –ano ang uri ng kapalaluan ang masasalamin sa kabanatang ito?Ano ang idinudulot ng labis na kapalaluan.
2.Anu-ano ang masamang bunga ng labis na pagkahilig sa bisyo tulad ng sugal?

KABANATA 29 ANG UMAGA
LAYUNIN
A.Naibibigay ang kahulugan ng ga parirala sa pamamagitan ng mga simbolismo
B.Nailalarawan ang mga paghahanda sa pista
C.nakapagmumungkahi ng ilang kaparaanan kung paano maiiwasan ang maluhong pista

KAHANDAANG –ASAL

Bahagi n gating kul;tura na ipagdiwang ang pista ng patron n gating lugar.Dapat lamang na ito’y bigyan ng parangal sapagkat nagbibigay ito ng biyaya. Ikaw , sino ang patrong pinipintakasi ng inyong lugar?

PAUNANG PAGSUBOK
Panuto:Isulat ang T kung wasto ang pahayag at M kung mali.pagkatapos iwasto ang salitang nagpamali sa pangungusap .Ilagay ang salitang iniwasto sa kaliwang patlang.
______ ________1.Tatlong araw ang kapistahan n g San Diego.
_____ ________-2.Si Pilosopo Tasyo ay may magarang Damit.
________ _________3.Si Don Filipo ay nagsabing anong magagawa ng tao kung gusto ng kura at ng Kapitan
________ _________4.Ang karangalan ay dignidad na mula sa tungkulin ni Don Filipo.
________ _________5.Si Padre Damaso ay namalat kayat hindi nakapagsermon sa misa.

GAWAIN SA PAGKATUTO

Siuro tama ka sa iyong mga kasaguitan. Ngayon ay dadako tayo sa ating paksang –aralin kabanata 29 Ng Noli Me Tangere.

MGA PAGSASANAY
GAWAIN I
Panuto:Isulat kung sino ang nagsasalita ng sumusunod na mga pahayag.

1.”Mukhang mas malungkot pa kayo ngayon kaysa noong nakaraang mga araw.” Nagsasalita:________________________
2.”Ang pagsasaya ay hindi ang paggawa ng mga kabaliwan.” Nagsasalita:_________________________
3.”Magbitiw ka sa iyong tungkulin. Nagsasalita:_________________________

GAWAIN II
Panuto:Ibigay ang tinutukoy ng mga sumusunod.

_____________1.Hindi nagbago ng kasuotan kahit pa araw ng pista.
_____________2.Pinagbibitiw ni pilosopo Tasyo sa tungkulin.
_____________3.Masyadong abala sa pagpapaimbita ng mga taong dumadaan sa kalye.
_____________4.Nakatakdang magmisa subalit nagkasakit.
_____________5.Santong nangunguna sa prusisyon.

GAWAIN III
Panuto: Lima sa sumusunod na pangungusap ay mali.Piliin ang mga ito at iwasto ang bawat isa.

1.May karamdaman si Ibarra kayat hindi siya napagkikita sa san diego sa loob ng mga araw ng kapistahan.
2.Nagkapalad ang mga panauhing Makita ang napakaganda at mayamng tagapagmana ng Pilipino na si Victoria.
3.Si Ibarra ay sinulatan ni andeng dahil hindi sila nagkita ni Maria Clara.
4.Kahit hindi dumalaw si Ibarra kay Maria clara ay dadalo ang dalaga sa pasinaya ng itatayong paaralan.
5.Ang magsesermon sa araw ng pista ay si Padre Sybila.
6.Ang punakapunong –abala sa pagdiriwang ng pista ay si kapitan Tiyago.
7.Ang pista ng San Diego ay walaqng katulad sa kaningningan at karangalan.
8.Sinimulan muna ang prusisyon bago magmisa.

PANUKATANG SANGGUNIANG PAGSUSULIT

1.SA iyong palagay dapat na bang baguhin ng mga Pilipino ang ginagawang paghahanda kapag pista? Pangatwiranan.

2.Kung ikaw ang kura, higit bang gugustuhin mo na ibigay na lamang sa mga nangangailangan ang perang gagastusin para sa paghahanda kun g pista?pangatwiranan.

KABANATA 30 ARAW NG PISTA NG SAN DIEGO
LAYUNIN
A.Nasasabi ang mga reaksyon ng mga tauhan sa nobela hinggil sa pagdiriwang ng pista ng San Diego
B.Naipaliliwanag ang positibong pananaw sa pananatiling simple sa pagdaraos ng pista
C.Nailalahad ang kahalagahan ng sermon para sa pagsasabuihay nito

KAHANDAANG –ASAL

Anu ano ang mga nagpapasaya sa iyo tuwing pista?Masaya ka ba sa ng pista o anumang
Pagdiriwang?Masaya ka ba kapag ikaw ay naglalakbay sa isang lugar para makipista? Ang simpleng pagdaraos ng pista ay mainam sapagkat mahirap na ngayon ang pamumuhay.

PAUNANG PAGSUBOK
Panuto:Isulat ang tauhang nagsabi ng mga sumusunod na dayalog

__________1.”Dalawang daan at limampung piso para sa isang sermon.”
__________2.”Para sa isang sermon para pakinggan ang iisang tao.”
__________3.Mayayaman pala ang mga taga-rito.”
__________4.”Tingnan ninyo , isang sibil na nakadamit komedyante.”
__________5.”Magsimula na tayo ng misa, kapatid.”

GAWAIN SA PAGKATUTO

Sabik ka na bang basahin ang aralin?Ibig mo bang malaman kung ano ang nilalaman ng kabanata 30?
Bsahin mo ang buod nito.

MGA PAGSASANAY

GAWAIN I
Panuto:Tukuyin ang nasa bawat bilang.Isulat sa patlang ang sagot.

___________1.Tanging taga –San Diego na hindi nagbago ng kasuotan
___________2.Pinagbibitiw ni Pilosopo Tasyo sa pwesto
___________3.Nakatakdang magbigay ng sermon
___________4.Isa raw banal na abito
___________5.Pinagmulan ng abitong ito
___________6.Nakalulan sa karaosang nagagayakan ng pilak
___________7.Mga nagbubuhat ng arko
___________8.Sumusunod sa karo ni San Diego de Alcala
___________9.Namimigay ng kandila
___________10.Pinagmamasdan nina Maria Clara

GAWAIN II
Panuto:Salungguhitan ang tiik ng tamang sagot
1.Ang asal ng mga taong nagsisimba ay nagpapahiwatig ng
a.pagsasaalang –alang sa kapwa
b.kawalan ng sariling disiplina
c.tapat na pananampalataya
d.pagaraan ng bihis

2.Hindi sang-asyon si Pilosopo Tasyo sa napakalaking halaga na ibabayad sa sermon pagkat
a.makikinabang lamang ang isang tao
b.wala naming kabuluhan ang sermon
c.wala siyang tiwala sa paring magsesermon
d.wala naming makikinig ng sermon

3.Ang alkalde ay napagkamalang komedyanye dahil sa
a.kahawig siya sa sa isa sa mga nagpalabas ng komedya
b.pandegalang kasuotan
c.hindi siya kilala ng mga mamamayan
d.siya ang may-ari ng komedya

4.Ang pananuhing pandangal sa gaganaping misa ay ang
a.alperes
b.kapitan
c.alkalde
d.tenyente ng gwardya sibil

5.Natuwa si Padre Damaso nang mamataan niyang kabilang si Ibarra sa makikinig sa kanyang sermon dahil sa
a.pagkakataon upang tuligsain si Ibarra
b.ngayon lamang nakita ng nagsimba ito
c.nagpapakilala ito ng kababaang loob
d.gustung-gusto niya ang binata ang binata para kay Maria Clara

GAWAIN III

Kung ikaw ang kura ng bayan ng San Diego, anu –ano ang mga plano mo sa kapistahan ng San diego.Itala
Ang mga paghahandang gagawin mo sa pista ng San Diego.

1.__________________________________________
2.__________________________________________
3.__________________________________________
4.__________________________________________
5.__________________________________________

PANUKATANG SANGGUNIANG PAGSUSULIT
1.Sa iyong palagay,ano ang higit na dapat pagtuunan ng pansin tuwing may kapistahan?
2.Anu-ano pang mga pagdiriwang ang idinaraos sa ating bansa na pinagkakagastusan o pinaglala anan ng sobra-sobrang salapi?Ano ang masasabi mo ukol dito?

KABANATA 3I ANG SERMON

LAYUNIN
A.Naibibigay ang kahulugan ng salita sa pamamagitan ng pagpaparea-pares
B.Nasusuri ang sermon ni Padre Damaso
C.Nailalahad ang mga reaksyon ng mga taong nagsisimba

KAHANDAANG –ASAL

Maliit ka pa lamang ay iminulat na sa iyo ng iyong mga magulang ang pagbibigay ng galang sa mga pari na namumuno sa simbahan.Naroroon ang sapat na pagrespeto sa mga pari na nagbibinyag, nagpapakumpisal at nagbibigay ng sermon sa misa .Tuwing Linggo ang bawat Katoliko ay dumadalo ng misa upang making at isabuhay ang mga salita ng Diyos.Bakit kailangan nating igalang ang mga namumuno sa simbahan?Ang mga pari ay sagisag at instrument ng Diyos sa komunikasyon.Ang mga pari ay nagsisilbi sa pagkawang-gawa sa mga mahihirap. Ang mga pari ay simbolo ng Diyos kaya dapat irespeto hindi lamang sa kanilang edad at tungkulin pero dahil sila ay siyang pinili ng Diyos upang maglingkod sa simbahan.

PAUNANG PAGSUBOK

Panuto:Ilagay ang stitik sa bawat kahon ang salitang tinutukoy.

1.Binigkas ni Padre Damaso ang salita mula sa aklat ni

2-3 Ang dalawang taong humanga sa mahusay na pambungad na sermon ni Padre Damaso ay sina

4.Ang taong pinaparinggan ni Padre Damaso ay ang

5.Ang walang kamalay-malay sa sa sining at pagbigkas ay ang mga

GAWAIN SA PAGKAKATUTO

Sabik ka na bang basahin ang kabanata 31? Nais mo bang malaman ang nilalaman ng kabanatang ito?
Ngayon ay basahin mo na ang buod ng akda.

MGA PAGSASANAY

GAWAIN I
Panuto:Hanapin ang kasingkahulugan sa hanay ng mga salita upang matukoy ang pares-pares ng mga salita.Bilugan ang dalawang salitang magkapareho ang katuturan.
1.pambungad:pantuklas;panimula;pananaw
2.igalaw;iginawad;ipinagkaloob;isinalaysa
3.binawi;namatay;naglaho;kinuha
4.ipinagparaya;ipinahiwatig;ipinahahayag;ipinagluklok
5.inakala;inisip;pinagdududahan;nililo

GAWAIN II
Panuto:Punan ang patlang ng tamang sagot.

1.Ang uanng bahagi ng sermon ni Padre Damaso ay binigkas sa wikang __________.
2.Ang ikalawang bahagi ayt binigkas ni Padre Damaso sa wikang __________.
3.Si _____________ay hindi nakikinig sa sermon.
4.Nasa isip niya si ___________na may kalayuan sa kinarooonan niya.
5.Si ___________ay inihalintulad ni Padre Damaso sa ningning ng mga bituin.
6.Si ____________ay labis na tinuligsa ni Padre Damaso sa kanyang sermon pati na ang ama nito.
7.Ang pambungad na bahagi ng sermon ay tinapos ni Pdre Damaso sa pamamagitan ng pagdakila kay_________________.
8.Si ___________daw ang dapat sisihin sa haba ng sermon ng pari sapagkat ilang beses nitong pinatunog ang kililing.
9.Sa loob ng simbahan nilapitan ni ________ si Ibarra at binalaan.
10.Ang babala kay Ibarra na sinabi ng isang lalaki ______ang buhay ni Ibarra.

GAWAIN III Linggu-linggo marahil ay angsisimba ka>Marahil hindi lahat ng pagkakataon ay nakaririnig ka ng mabu buti at magagandang sermon.Maaari bang isulat mo ang iyong narinig na di kanais-nais ng isang taong tulad mo?

PANUKATANG SANGGUNIANG PAGSUSULIT

1.Anu –anong katangian ang dapat taglayin ng isang alagad ng Diyos upang maging karpat-dapat siya sa taguring ito?

9.

A.

PAGPAPAHALAGA

a.