Introduksyon : Hindi ba’t isa sa pinaka masayang parte n gating buhay ay iyong mga panahon ng pagkabata ung tipong, pag naalala mo ang mga bagay na pinag gagagawa mo di mo na namamalayan na napapangiti kana pala . minsan pa nga naiisip mo kung gaano ka kauto-uto nung bata ka . Huwag mong sa bihin na nung bata ka hindi mo naranasan na kumanta sa harap ng electric fan ?, dati pa nga tuwa-tuwa kapa sa alikabok ng mga sasakyan kase dahil sa mga alikabok na iyon nagagawa mong magsulat. Naaalala mo paba ung mga panahon na tinatakasan mo ang nanay mo kapag oras na ng pag tulog sa tanghali?tapos kapag naman nag papaalam kna na maglalaro sa labas dadali nanaman ng pananakot ang nanay mo may sasabihin pa yan na “Sige lumabas ka para makuha ka ng manunupot,tapos papatayin ka,tapos ilalagay yung dugo mo sa tulay” o kung minsan naman ipapanakot pa ang mga bumbay . Totoong masarap maging bata. Kasi kapag bata ka wala kang iintindihin na mabigat na problema gaya ng bayad sa kuryente,tubig telepono at iba pa. Tapos hindi pa sasakit ang ilo mo kakagawa ng projects, assignments, thesis at iba pang nakakaluka na Gawain sa paaralan. Kapag kasi bata ka simple lang ang buhay mo,dahil simple lang din naman ang tingin at pananaw mo sa mga bagay bagay sa paligid. Malaya kang maglaro, Malaya kang magkamali, Malaya kang magsaya dahil Malaya ka sa resposibilidad Masarap talagang maging bata.Di natin maitatanggi na marsmi sa atin ay gusto nalang manatili sa pagigig musmos. Ngunit hindi na maaari dahil labag na ito sa sikolo ng buhay. Masasabing masuwerte ka kung masasabi mo na nasulit mo ang iyong pagkabata. Dapat mo itong ipagpasalamat dahil mayroong mga tao na hindi nakaranas ng kasiyahan sa kanilang kamusmusan. At isang halimbawa ang batang si Celso.

Genre ng Panitikan: Ang “Paalam sa Pagkabata” ay isang maikling kwento na salin ni Nazareno D. Bas sa “Panamilit sa Kabantanon” ni Santiago Pepito. Ito ay isang halimbawa ng kwentong pang katauhan at damdamin ng pangunahing karakter na si Celso.
Sa kwentong ito inilalarawan din ang mga mahalagang pangayayari na naggdulot ng malaking epekto sa buhay ni celso. Ang mga pangyayaring ito ang nagging dahilan ng pagkawala ng kabataan ng ating protaginista. Kaya sa aking palagay, mauuri rin natin ang kwentong ito bilang isang kwento ng madulang pangyayari o kwentong makabanghay. Kaugnay sa May akda: Si Santiago Pepito ang orihinal na lumikha ng maikling kwentong ito. Siya ay tubong Sugod. Cebu kaya marahil ay madalas niyang inilalarawan sa kanyang mga akda ang buhay sa tabi ng dagat na kinalakihan niya Si Pepito ay isang kilalang manunulat.Ngunit ang kalimitan niyang gamit sa pagsusulay ay ang diyalektong Sebuanong Bisaya. Kaya upang maintindihan ng mas nakararami at upang maipakalat na rin ang panitikang Cebuano. Naisip ni Nazareno D. Bas na isalin sa tagalong ang orihinal na akda ni Pepito.

Pagsusuri ng Iba : Maraming tao ang nagbigay papuri sa “Paalan sa pagkabata “. Ayaon nga kay Tracy Guevarra,”Magandang kwento. Nagamit ditto ang mga element ng kwento sa kakaibang paraan. Malalim ang simbolong ginamin. At ang mga pangyayari ay ‘di tahasang binanggit.” Sa modyul naman na ginawa ni Karmela Lopez, makikita ang mga katagang ito: “Mayroon ka bang karanasang noong bata ka pa na di mo malilimutan? Sino bas a nanay at tatay mo ang mahigpit? Marahil ay may maselang dahilan – ito ang paksa ng “Paalam sa Pagkabata” na isinulat ni Nazareno D. Bas. Maiibigan mo ito sapagkat masasabi mong higit kang mapalad kaysa sa pangunahing tauhan.” Nabangit ko aknina ang pangalang Celso. Sino ba talaga sitya? Ano ba talaga ang totoong nangyari sa kwento ? Bakit “Paalam sa Pagkabata” ang pamagat nito? Halina’t simulan nating siyasatin ang kwentong ito.
II. Pagsusuri ng Nilalaman LAGOM NG KWENTO : Nag bukas ang kwento sa paglalarawan sa batang si Celso sa takbo ng kaniyang buhay. Itinuturing niya itong walang pagbabago – nanatiling maginaw, tahimik, at madilim. Wala akong nakikitang pagbabago. Tulad nang nagdaang mga madaling-araw: ang ginaw, katahimikan, dilim - iyon din ang bumubuo ng daigdig ng aking kamalayan. Maraming bagay ang dapat mailarawan. Ngunit alam kong iisa lamang ang kahulugan ng mga iyon. Alam ko.

Sa kabilang silid, sa kwarto nina Nanay at Tatay, naririnig ko ang pigil ng paghikbi. Umiiyak na naman si Nanay. Ang sunod-sunod na paghikbi ay tila pandagdag sa kalungkutan ng daigdig. Napabuntung-hininga ako. Umiiling-iling. Hanggang ngayon hindi ko pa nakikita ang tunay na dahilan ng damdaming iyon na matagal nang umalipin sa kanya.

Walang malinaw sa aking isipan. Mula sa aking pagkamulat ang pagkainip ay kakambal ng aking buhay. Sa aking pag-iisa di ko maiwasan ang pangarap na magkaroon ng batang kapatid na nag-aangkin ng mabangong hininga at taglay ang ngiti ng isang anghel. Ngunit ang damdamin ko'y tila tigang na lupang pinagkaitan ng ulan.

Maliwanag na ang silangan nang ako'y bumangon. May bago na namang umaga. Ngunit ang tanawin sa bahay ay walang pagbabago. Tulad ng dati, nakikita ko si Nanay na nakaupo at nag-iisip sa may hagdanan. Nakatitig siya sa sampayan ng lambat ni Tatay. At madalas ang kanyang pagbubuntong-hininga.

Matagal ko nang nakikita ang sampay na lambat. Ngunit hindi ko nakikitang ito'y ginagamit ni Tatay. Noon ay walang halaga ito sa akin. Nagsimula ang pagpansin ko sa lambat noong ito'y tinapon ni Nanay mga dalawang taon na ang nakakaraan. Galit na galit si Tatay sa ginawa ni Nanay. Pinagbuhatan ni Tatay ng kamay si Nanay. Pagkatapos ipinabalik kay Nanay ang lambat sa sampayan.

"Hanggang ngayon ba'y hindi ka pa nakakalimot, Tomas? Alam ng Diyos na wala akong kasalanan. Ang kanyang ginawa ang siya mong ginagawa tuwing ikaw ay darating sa madaling-araw. Ang kanyang amoy ay siya ring amoy na galing sa dagat. Magkatulad ang inyong ikinikilos. Sino ang hindi mag-aakala na siya ay hindi ikaw? Huli na nang malaman ko ang katotohanan. Huli na nang siya ay aking makilala. Totoong lumigaw siya sa akin. At mula noon ay alam mo iyon. Ikaw ang aking iniibig, Tomas. Kailan mo pa malilimutan ang nangyari?"

Tuluyang umiyak si Nanay. Umungol lamang si Tatay. Nanlilisik ang matang tumingin sa lambat at pagkatapos ay bumaling sa akin. May ibig sabihin ang tingin niyang nag-aapoy. Maliban sa takot na aking nararamdaman ay wala akong naintindihan sa pangyayaring iyon.

Mula noon ay hindi na ginalaw ni Nanay ang lambat. Naluma na ito ngunit buong-buo pa rin sa aking paningin. Buong-buo pa rin sa paningin ni Nanay. Ano kaya ang misteryong napapaloob sa lambat na iyon? Alam kong alam ni Nanay ang hindi ko nalalaman. At kailangang malaman ko ito. May karapatan akong malaman.

Nilapitan ko si Nanay na malalim pa rin ang iniisip. Hinalikan ko ang kanyang kamay. May ibig akong itanong tungkol sa misteryo ng lambat. Ngunit nauntol ang ibig kong sabihin nang magpatuloy ang kanyang pagluha.

"Lakad na Celso, malapit nang dumating ang Tatay mo."
Sa labasan, sumalubong sa akin ang bagong araw. Tumingin ako. Maliwanag ang langit. Langit? May gumugulo sa aking kalooban. Kalawakan. Iyan ang sabi sa aking guro sa ikaapat na baitang ng primarya. Iyan ay hindi langit kundi hangganan lamang ng pananaw ng tao. Ang langit ay nasa tao. Hindi nakikita. Hindi nahihipo. Hindi naaabot. Naabot na kaya ni Nanay ang langit?

"Ano pa ang hinihintay mo, Celso?"
Ipinahid ko sa mukha ang suot kong sando. Humakbang pagkatapos. Maya-maya'y tumakbo na ako ng matulin.

Nasa dalampasigan ang mamamili ng isang dala ng mga bangkang galing sa laot. Masasaya silang nagkukuwentuhan habang hinihintay ang mga mangingisda. Sumalampak ako sa buhangin, malapit sa kinauupuan ng dalawang lalaking may katandaan na. Sa laot ako nakatingin at pinagmamasdan ang galaw ng mga alon na pandagdag sa kagandahan ng kalikasan.

Napalingon ako nang makarinig ng tugtog ng gutara mula sa di-kalayuang bahay-pawid. At sabay kong narinig ang malungkot na awiting nagsasaad ng kasawian sa pag-ibig. At mula na namang naantig ang aking damdamin. Habang pinakikinggan ko ang malungkot na kundiman umalingawngaw ang mahinang pag-uusap ng dalawang lalaki sa tabi ko.
"Naririyan na naman siya."

"Talagang pambihira ang kanyang pagmamahal. Naniniwala akong nagpapatuloy ang kanyang pangarap habang di pa namamatay ang babae sa kanyang buhay. Hindi nawawala ang kanyang pag-asa. Kung kailan natutupad ang kanyang pangarap Diyos lamang ang nakakaalam."

Dinig na dinig ko ang mga kataga habang nagpapatuloy ang malungkot na kundimang naging bahagi na ng aking buhay. Tumayo ako at ibinaling ang paningin sa bahay-pawid sa ilalim ng kaniyugan. Patuloy ang awitin. Humakbang ako ngunit biglang napatigil sa harap ng dalawang lalaking may katandaan na. Naalala ko ang sabi ni Tatay. Bawal pumunta sa bahay-pawid na iyon. Mahigpit ang utos ni Tatay. Nagbabanta ng parusa.

Lumingon ako sa laot. Nasa malayo ang mga bangka ng mga mangingisda. Bumaling ako sa pinanggalingan ng awit na ngayo'y gumaganda sa aking pandinig. At para akong hinihila. Nakalimutan ko ang ipinagbabawal ni Tatay. Mabilis ang aking paglakad at sa ilang saglit kaharap ko na ang taong naggigitara at umaawit. May luha ang kanyang mga mata.

Tumitig siya sa akin. Inilapag ang gitara sa ibabaw ng papag na kinauupuan. Tumayo siya at dahan-dahang lumapit sa akin. Kinabahan ako. Umakma akong tumakbo ngunit nahawakan niya ang isa kong kamay. Nagpumiglas ako upang makawal sa kanyang pagyapos sa akin. Ngunit lalong humigpit ang kanyang pagyakap. Umiiyak ako.
Ngumiti siya at pinahid ang aking mga luha. Hinimas ang aking ulo. Unti-unting lumuwag ang aking paghinga. Nararamdaman ko ang kanyang pagmamahal nang tumingin ako sa kanya. Muli niya akong niyapos.
"Dalawin mo ako palagi, ha?"

Hindi ako kumibo. Tinitigan ko siya. Ang kanyang mga mata, ang ilong, ang labi - lahat parang nakita ko na. Saan? Alam ko na, sa salamin. Talagang siya ang nakita ko sa salamin na nakasabit sa dingding ng aming bahay.
Napatingin ako sa dalampasigan nang marinig ko ang hiyawan. Nagdatingan na pala ang mga bangka at nag-uunahan ang mga mamimili ng isda. Nagmadali akong tumakbo upang salubungin ang Tatay. Malayo pa ako ng makita ko siyang nakatayo sa may dinaungan ng kanyang bangka. Natanawan niya ako. Masama ang titig niya sa akin. Galit. Kinabahan ako.

"Lapit rito, Celso!"
Malakas ang sigaw ni Tatay. Nanginginig akong lumapit. At bigla akong sinampal.
"Di ko gusto ang batang matigas ang ulo! Di lang sampal ang matitikman mo kapag umulit ka pa. Hala, kunin mo ang mga isda at sumunod ka kaagad sa akin."
Habang naglalakad ay sinalat ko ang pisnging nakatikim ng sampal. Talagang mahirap intindihin si Tatay. Wala namang dahilan upang iwasan ko ang taong nasa bahay-pawid. Di naman dapat katakutan ang kanyang mukha at boses. Bakit kaya hinihigpitan ako ni Tatay?

Matapos akong mag-almusal, nandoon na naman si Tatay sa sampayan ng lambat. Nakatabako at nagtatagpi ng punit na bahagi ng lambat. Alam kong aabutin siya ng tanghali bago matapos ang kanyang gawain. Matapos makapananghalian siya'y matutulog. Pagkagising maghahapunan. At di pa man ganap ang gabi balik na naman sa dagat. Iyan ang buhay ni Tatay. At iyan ang bahagi ng aking buhay.

Sa aking kinauupuan sa may bintana nakikita ko sa Nanay na nakaupo sa may hagdanan. Tahimik at nakatingin na naman sa sampayan ng lambat. Luhaan na naman ang kanyang mga mata. At naalala ko ang pangyayari noong itinapon ni Nanay. Lahat may itinatagong kahulugan. At naalala ko ang nangyari kanina sa dalampasigan. Naalala ko iyong tao.

Lumapit ako sa salamin sa dingding. Pinagmasdan ko ang aking sarili. Nakita ko sa aking isipan ang mukha ng tao. Unti-unting lumiwanag ang aking kamalayan. Biglang kumulo ang aking dugo habang iniisip ang nakasampay na lambat. Nagdilim ang aking paningin. Nadama kong inihahanap ko ang katarungan ang aking kalagayan.

Nagpunta ako sa kusinaan. Hinanap ko ang itak ni Nanay na pangsibak ng kahoy. Bitbit ko ito at pinuntahan ang sampayan ng lambat. Pinagtataga ko ang lambat.
"Huwag, Celso!" saway ni Nanay na nanginginig ang boses. "Huwag!"
Naiiba sa aking pandinig ang pagsigaw ni Nanay. Pati si Tatay ay natigilan at nabigla sa aking ginawa ay hindi ko pinansin. Hinalibas ko ng itak ang lambat at saka lang ako tumigil nang ito'y magkagutay-gutay na at nagkalat sa aking paanan.
"Celso!"

Nag-aapoy ang mga mata ni Tatay na humarap sa akin. At sa unang pagkakataon ay hindi ko inalis ang aking tingin sa kanya. Nilabanan ko siya ng titigan. Di ako nagagalit kundi humihingi lamang ng pang-unawa. Ngunit bigla akong napatimbuwang nang matamaan ng malakas na suntok at napahiga sa pira-pirasong wasak na lambat.
Nahihilo ako, parang ibig himatayin. Umiikot ang aking paningin. Parang may nakita akong anino - si Tatay na sumusurot kay Nanay.
"Ngunit, Tomas," nagmamakaawa si Nanay. "Wala siyang kasalanan. Maawa ka sa kaniya."
"Pumanhik ka, Isidra!" singhal ni Tatay. "Pumanhik ka na habang ako'y nakapagpipigil pa."

Dahan-dahan akong bumangon at sumuray-suray na lumapit kay Tatay. Ngunit isang tadyak ang sumalubong sa akin. Napatihaya ako ngunit tinangka kong makatayo. Mabigat ang pakiramdam ko sa aking katawan at ako'y gumagapang. Ngunit sinabunutan ako ni Tatay at iningudngod sa lupa ang aking mukha. Humihingal ako ngunit di ko makuhang umiyak. Nasasalat ko ang magkahalong dugo at pawis sa aking pisngi.
Di ko pansin ang mga gasgas sa dalawang siko. Sa labis na panghihina'y umusad ako nang umusad. Hanggang sa nangangatog kong mga bisig ay yumapos sa mga binti ni Tatay. Naramdaman ko ang panlalamig ng katawan at ako ay napahandusay sa kanyang paanan.

Hindi ko na alam kung gaano katagal ang pagkawala ng aking malay. Naramdaman ko na lamang may maiinit na mga bisig na yumayakap sa akin. Kinusot ko ang aking mga mata. Sumalubong sa aking paningin ang maamong mukha ni Tatay. Pagsisisi. Pag-unawa. Lahat ay kasalungat sa dati niyang gawa. Paksang Diwa Sa aking palagay, ang tema ng maikling kwento na ito ay “walang lihim na hindi nabubunyag.” Sinasabing angkatotohanan ang magpapalaya sa kaisipan ng isang tao. At ang tao na pinagkaitan ng katotohanan ay nababalot sa lungkot, galit,panggamba, at kalituhan. Sa kwento na ito, naipakita ang di-sadyang pagkatuklas ng pangunahing karakter sa kanyang tunay na pagkatao. Dahil na rin siguro sa daloy ng tadhana at unti-unting pagkamulat ng kamalayan ni Celso ay nadiskubre niya na hindi pala siya tunay na anak ng kanyang kinikilalang ama. Oo, hindi totoong anal ni Tomas si Cels. Ang totoo ng ama ng bata ay walang iba kung hindi ang lalaki na nasa bahay-pawid. Ano mang pilit na paghihigpit at pagtatago ng katotohanan ng mag asawang Tomas at Isidra, hindi pa rin nila napigilan ang pagdiskubre ni Celso sa lihim sa likod nh tunay niyang pagkatao. Kumbaga sa medaling salita, kahit anong pagtatago, kasinungalingan,pagpapanggap, at pagliligaw ang gawin upang lunurin an gating mga sikreto, darating pa rin ang araw na ito’y lulutang pa rin. Pangunahing Tauhan Ang mga tauhan o karakter ang sinasabing kaluluwa ng isang kuwento sahil sa kanila umiikot ang buong istorya o kaya’t sila ang nagpapatakbo ng daloy ng isang kwento. Sa “Paalam sa Pagkabata”, mayroong lamang tayong apat na pangunahing tauhan: Si Celso ang protagonist sa maiikling kwentong ito. Siya ay tila naguguluhan sa mga pangyayari sa kanyang buhay. Hindi nakasaad sa kwento ang kanyang eksaktong edad ngunit nabanggit doon na siya ay nasa ika-apat na baitang kaya ating mahihinuha sa naglalaro ang kanyang edad sa 10 hanggang 12 na taon. Si Isidra ang ina ni Celso na madalas umiyak. Kapag hindi naman siya lumuluha, siya naman ay nakatulala at palaging bumubuntong hininga . Nababalot ng lungkot ang katauhan ni Isidra dahil s hindi pa siya napapatawad ng kanyang asawa sa kanyang hindi sinasadyang pagtataksik Si Tomas ang asawa ni Isidra. Ngunit hindi siya ang biyolohikal na ama ni Celso. Isa syang mahigpit na padre de familia. At nagtatrabaho siya bilang isang mangingisda, Ang lalaki sa bahay-pawid ay dating manliligaw ni Isidra. Siya ay nagpanggap na si tomas upang makasiping si Isidra. At dahil sa nangyaring pagniniig ay nabuo si Celso. Hindi makakilang siya talaga ang ama ni Celso sapagkaat magkamukang-magkamuka sila – sa mata, sa ilong, at sa labi. Hanggang ngayon, si Isidra pa rin ang laman ng puso niya.