THÀNH CÔNG VÀ THẤT BẠI CỦA NOKIA
Nokia có một Phong cách Nokia (Nokia Way) đặc biệt dựa trên bốn giá trị then chốt
. * Sự hài lòng của khách hàng - Chúng tôi tôn trọng và chăm lo cho khách hàng, làm việc với họ trên tinh thần hợp tác để thỏa mãn nhu cầu của họ và mang lại cho họ giá trị dịch vụ tốt nhất có thể được
* Tôn trọng cá nhân - Chúng tôi xem con người như những cá nhân cho dù họ là nhân viên, khách hàng hay đối tác kinh doanh. Điều này có nghĩa là sự tin tưởng, cởi mở, sự công bằng và tiếp nhận, ngay cả sự hoan nghênh tính đa dạng – là những điều hiển nhiên. * Thành tựu - Chúng tôi đã đạt được các kết quả kinh doanh này vì các nhân viên Nokia quen thuộc với những mục tiêu riêng được xác định rõ ràng cũng như những mục tiêu của toàn công ty. Vị trí dẫn đầu ngành của chúng tôi bắt nguồn từ lòng cam đảm, tính sáng tạo và mong muốn học hỏi không ngừng của từng cá nhân. * Học hỏi không ngừng cho phép mọi người tại Nokia luôn tự mình phát triển và tìm ra những phương pháp nâng cao năng lực hoạt động của mình. Và những gì đúng với từng cá nhân thì cũng đúng với toàn bộ công ty. Chúng tôi nhận thức rõ những cạm bẫy của sự tự mãn và cam kết giữ cho tâm trí của mình cởi mở và học hỏi những tiến bộ mới – ở bất cứ nơi đâu. Thành công lâu dài của Nokia không bởi vì do sản phẩm của mình – bên cạnh đó, chiến lược marketing thực tiễn, đổi mới và mang tính tương tác cũng đóng vai trò quan trọng và Nokia tiếp tục trao đổi với người tiêu dùng của mình với một cách đầy xúc cảm – sử dụng hoạt động tài trợ để mang lại giá trị cho khách hàng, và tạo ra sự khát khao cho thương hiệu của mình.
Mười bí quyết thành công của Nokia
- Biết tập trung mọi nguồn lực vào lĩnh vực chủ yếu
- Quyết đoán, mạnh mẽ trong quản lý, điều hành
- Hiện diện khắp nơi trên toàn cầu
- Hài hoà tối ưu giữa kỹ thuật và hình thức
- Phản ứng nhanh nhạy kịp thời trên thị trường
- Duy trì được bản sắc, nguồn gốc
- Chú trọng đầu tư cho nghiên cứu phát triển
- Xây dựng được vǎn hoá doanh nghiệp riêng
- Tạo được vai trò, ảnh hưởng tới thị hiếu
- Gia tǎng được giá trị doanh nghiệp
Nếu trong những năm 90 của thế kỷ trước, hãng sản xuất điện thoại di động Nokia của Phần Lan được coi là làm ăn phát đạt nhất châu Âu, thì chỉ một thập niên sau đó, việc kinh doanh của hãng lại trở nên "bi bét" nhất. Chính sự thành bại này của Nokia đang giúp châu Âu rút ra được những bài học quý báu.
Sự nổi lên của Nokia trong lĩnh vực sản xuất điện thoại di động trong thập niên 90 là minh chứng điển hình giúp châu Âu khẳng định vị thế cạnh tranh trong lĩnh vực công nghệ trên thế giới. Ngay từ khi mới ra đời, ĐTDĐ Nokia đã xây dựng được một thương hiệu hùng mạnh, nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường điện thoại di động tại hầu hết các nước trên thế giới. Trong con mắt chính giới, sự lớn mạnh của Nokia chính là biểu tượng thịnh vượng của châu Âu thế kỷ XXI. Trong bài phát biểu năm 2002, Chủ tịch Ủy ban châu Âu lúc đó là Romano Prodi nhấn mạnh sự thành công của Nokia và đối thủ là Ericsson AB (Thụy Điển) cho thấy năng lực của châu Âu trong việc nghiên cứu , phát triển và ứng dụng công nghệ cao.
Tuy nhiên, do “ngủ quên trong chiến thắng” và không chịu đổi mới, nên Nokia đã mắc phải sai lầm nghiêm trọng. Trong 3 năm trở lại đây, doanh thu và uy tín của hãng đã sụt giảm mạnh, đặc biệt khi Apple Inc. của Mỹ tung ra điện thoại thông minh iPhone vào tháng 1/2007, cổ phiếu của Nokia đã giảm tới 47%. Trong bảng xếp hạng các thương hiệu ăn nên làm ra nhất thế giới năm 2010 do hãng nghiên cứu thị trường Millwrard Brown Optimor thực hiện, Nokia đã giảm tới 30 bậc, tụt xuống vị trí thứ 43. Mặc dù vẫn chiếm tới 1/3 doanh số điện thoại toàn cầu, song dường như Nokia lại đang bị mắc kẹt. Các nghiên cứu gần đây cho thấy trong khi các hãng sản xuất đồ điện tử của Hàn Quốc - trong đó có Samsung Electronics Co. - dẫn đầu thị trường, thì chiếc điện thoại iPhone của Apple và BlackBerry của Research In Motion Ltd đang thống trị dòng điện thoại thông minh cao cấp.
Theo giới phân tích, chính sự thủ cựu trong chính sách kinh doanh cũng như tự mãn, không chịu đổi mới, không liên kết với các công ty khác cùng hoạt động trong lĩnh vực công nghệ thông tin đã khiến uy tín, doanh thu, lợi nhuận, cổ phiếu của Nokia suy giảm.
Để tránh trượt vào vết xe đổ của Nokia, các công ty của châu Âu cần rút ra những bài học sau:
- Một là Nokia nhanh chóng leo lên đỉnh cao của thành công, song lại sớm thỏa mãn với thành quả của mình, chỉ chú tâm đến thị trường cổ phiếu mà không đầu tư nghiên cứu để tung ra các sản phẩm mới đáp ứng thị hiếu của khách hàng.
- Hai là Nokia đã quá trung thành với kiểu mẫu điện thoại đơn thuần chỉ có chức năng nghe, gọi, nên đã bỏ qua các nhu cầu thiết yếu của các khách hàng “thời @” đó là check email, tìm địa điểm vui chơi, giải trí và tham gia vào các trang mạng như Twitter, Facebook.
- Ba là Nokia không chịu hợp tác để cùng phát triển với các công ty trong ngành. Việc xây dựng được một thương hiệu hùng mạnh tại Phần Lan đã làm Nokia xao nhãng việc liên kết với các website, các nhà sản xuất thiết bị điện tử. Nokia đã lãng quên các ý tưởng đổi mới.
Có lẽ cơ hội sửa chữa những sai lầm, đảo ngược tình thế của Nokia đã trở nên mong manh, song châu Âu hiện vẫn còn rất nhiều các công ty hàng đầu hoạt động trong các lĩnh vực chủ đạo của nền kinh tế như dầu mỏ, máy bay, dược phẩm, ô tô và dịch vụ tài chính. Châu Âu cần dành nhiều thời gian phân tích, đánh giá những thành công và thất bại của Nokia. Có như vậy, châu Âu có thể củng cố được vị thế của mình trên trường quốc tế. giới thiệu chung về công ty NOKIA
Nokia Corporation là một công ty đa quốc gia có trụ sở tại Keilaniemi, Espoo, một thành phố láng giềng của thủ đô Helsinki.
Tiền thân của Nokia là một công ty sản xuất ủng cao su và gỗ. Vào năm 1992, công ty này trở nên nổi tiếng nhờ đưa ra một quyết định liều lĩnh là tập trung phát triển công nghệ điện thoại di động. Ngày nay, tất cả những gì mà Nokia đang làm đều đúng
Nokia tập trung vào các sản phẩm viễn thông không dây và cố định, với 112.262 nhân viên làm việc ở 120 quốc gia, bán sản phẩm ở hơn 150 quốc gia trên toàn cầu và đạt doanh số 51,1 tỷ euro với lợi tức 8 tỷ USD năm 2007. Đây là nhà sản xuất điện thoại di động lớn nhất thế giới với thị phần toàn cầu sản phẩm này chiếm khoảng 40% trong quý 2 năm 2008, tăng so với mức 38% quý 2 năm 2007 và tăng từ tỷ lệ 39% liên tục
Nokia sản xuất rất nhiều sản phẩm cho từng phân đoạn thị trường và protocol bao gồm GSM, CDMA và Ư-CDMA (UMTS).Nokia cũng sở hữu những dịch vụ Internet cho phép người dùng có thể truy cập vào để tải âm nhạc, bản đồ, tin nhắn và trò chơi cùng nhiều tiện ích khác. Công ty con của Nokia là Nokia Siemens Network sản xuất các thiết bị kết nối mạng, giải pháp và dịch vụ. Nokia hoạt động ở các lĩnh vực nghiên cứu, phát triển, sản xuất và buôn bán ở nhiều nước trên thế giới. Tháng 12/2008 Nokia đã mở văn phòng đại diện ở 16 nước với 39,350 người nghiên cứu và phát triển khoảng 31% tổng số nhân công.
Trung tâm nghiên cứu Nokia thành lập năm 1986 là một đơn vị nghiên cứu công nghiệp gồm 500 người nghiên cứu, kỹ sư và nhà khoa học. Nó có cơ sở ở 7 nước: Phần Lan; Trung Quốc; Ấn Độ; Kenya; Thuỵ Sĩ; UK và Mỹ. Ngoài trung tâm nghiên cứu đó năm 2001 Nokia đã thành lập (và làm chủ) INdT - Viện công nghệ Nokia có cơ sở ở Brazin. Nokia có 15 khoa sản xuất nằm ở Espoo, Oulu và Salo, Phần Lan, Manaus, Brazin, Bắc Kinh, Dongguan và Suzhou, Trung Quốc; Farnborough, Anh; Komárom, Hungary; Chennai, Ấn Độ; Reynosa, Mexico; Jucu, Romania and Masan, Hàn quốc.. Ban thiết kế của NOkia nằm ở Salo, Phần Lan
Tập đoàn Nokia được phân chia thành 4 bộ phận kinh doanh chính:
1. Điện thoại di động
2. Giải trí đa phương tiện
3. Giải pháp mạng
4. Giải pháp cho doanh nghiệp
-------------------------------------------------
Bài học chiến lược kinh doanh của Nokia
Phần Lan đã sai khi chỉ "cưỡi lên lưng" duy nhất Nokia; công việc kinh doanh Nokia đi xuống, Phần Lan khốn khổ. Thập niên 1990, Nokia nổi lên như một trong những công ty sản xuất điện thoại di động hàng đầu thế giới, giúp kinh tế Phần Lan thoát khỏi thời kỳ tối tăm sau Chiến tranh lạnh. Nokia giúp Phần Lan trở thành một trong những trung tâm công nghệ của châu Âu; từ năm 1993 đến năm 2008, quy mô kinh tế tăng trưởng gấp 3 lần.

Nay Phần Lan đang cảm thấy nỗi đau của Nokia. Ngày thứ Ba vừa rồi, Nokia cảnh báo bộ phận kinh doanh điện thoại di động, nòng cốt hoạt động kinh doanh của hãng, sẽ có thể không có lãi. Như vậy thêm một thông tin cho thấy vị thế ngày một yếu đi của Nokia trên thị trường điện thoại thông minh.

Năm 2007, Nokia dường như chỉ “khoanh tay” đứng nhìn khi iPhone của Apple định hình lại điện thoại di động như một sản phẩm giống chiếc máy tính cá nhân với màn hình cảm ứng và phần mềm nhanh nhạy.

Từ đó đến nay, giá trị thị trường của công ty Phần Lan này, dù vẫn là hãng sản xuất điện thoại di động đứng đầu thế giới tính theo doanh số, đã mất tời 75% bởi hãng chật vật cạnh tranh với Apple và nay đến lượt Android của Google, đối thủ thậm chí còn đang sợ hơn.

Phần Lan gặp khó ở chỗ Nokia đã tác động quá sâu rộng đến mọi mặt của kinh tế Phần Lan. Cho đến nay, Nokia vẫn là công ty lớn nhất Phần Lan, đóng góp 14% vào xuất khẩu và 1,6% GDP năm 2009 (năm 2000, tỷ lệ này ở mức 4%).

Ông Risto Siilasmaa, người sáng lập kiêm chủ tịch của công ty an ninh công nghệ F-Secure Corp, nhận xét: “Tại Phần Lan, Nokia được coi như một đối thủ lớn, một con vịt to trong một cái hồ nhỏ và nó như con dao hai lưỡi.”

Sự đi xuống của Nokia không giống như thảm họa kinh tế mà việc hệ thống ngân hàng Iceland sụp đổ đã gây ra với quốc gia Bắc Âu này và kinh tế Phần Lan có quy mô bé hơn so với Hy Lạp thế nhưng tác động của việc hoạt động kinh doanh của Nokia đi xuống có thể cảm nhận được rõ ràng: xuất khẩu dịch vụ của Phần Lan giảm 7% trong năm 2010.

Năm 2009, doanh thu thuế mà Nokia mang lại rơi xuống mức khoảng 100 triệu euro, chỉ bằng phần nhỏ so với con số 1,3 tỷ euro tương đương 1,86 tỷ USD vào năm 2007.

Các thành phố trên khắp Phần Lan đã buộc phải thích nghi. Tại Salo, thành phố cách trụ sở của Nokia khoảng 60 dặm về phía Bắc, các quan chức địa phương cho biết họ đã phải cắt giảm một số dịch vụ y tế và chương trình giải trí.

Là công ty tư nhân lớn nhất Phần Lan cho đến nay, công ty tuyển dụng khoảng 20.000 lao động. Quan chức chính phủ và một số công ty đang cố gắng phát triển các công ty công nghệ mới, một số trong nhóm này tập trung vào hệ thống Android của Google. Thế nhưng khi nguồn vốn đầu tư mạo hiểm cạn kiệt và văn hóa tránh rủi ro của Phần Lan tăng cao, nỗ lực đã bị cản trở rất nhiều.

Ông Will Cardwell, trưởng trung tâm nghiên cứu về doanh nghiệp tại đại học Aalto University của Phần Lan, nói: “Khó khăn ở đây là làm sao thuyết phục được nhà đầu tư tiềm năng rằng không có Nokia đứng sau.” Vào năm 2010, ông Will Cardwell đã lập ra chương trình để ứng dụng nghiên cứu của trường đại học vào các sáng tạo công nghệ dành cho các công ty công nghệ như Google và Sun Microsystems.

Nokia, công ty được sáng lập năm 1865 với hoạt động ban đầu là sản xuất giấy, sau 3 thập kỷ đã phát triển thành công ty sản xuất cáp điện và cao su, nền móng cho hoạt động kinh doanh điện thoại di động.

Năm 1991, khi liên bang Xô Viết, đối tác thương mại quan trọng hàng đầu của Phần Lan, sụp đổ; kinh tế Phần Lan suy thoái sâu. 1 năm sau đó, chủ tịch và sau này là giám đốc điều hành của Nokia, ông Jorma Ollila, quyết định tập trung vào công việc kinh doanh viễn thông.

Chiến lược này đã giúp Nokia có được thế thống trị trong lĩnh vực điện thoại di động nhờ chuỗi dây chuyền sản xuất và cung cấp sản phẩm hoạt động hiệu quả. Phần Lan trở nên giàu có và nổi danh hơn. Phần Lan, cuối cùng cho đến nay, vẫn đi bằng “chiếc ủng” do công việc kinh doanh cao su trước đây của Nokia tạo ra.

Bao lâu nay, nhiều chuyên gia tại Phần Lan cho rằng, nước này đã “cưỡi lên lưng” của duy nhất một công ty công nghệ, không tận dụng được bong bóng mà Nokia tạo ra như nền tảng để xây dựng ngành công nghệ quy mô lớn và hoạt động phức hợp hơn.

Dù Nokia dành hàng tỷ euro mỗi năm vào hoạt động nghiên cứu và phát triển tại Phần Lan, các công ty công nghệ Phần Lan nhìn chung hoạt động dựa vào cung cấp sản phẩm cho Nokia thay cho việc tấn công thị trường mới.

Ông Teemu Polo, cựu chiến lược gia phần mềm 36 tuổi của Nokia, nhận xét: “Người ta tập trung quá nhiều vào hệ thống của Nokia. Cần phải có thị trường cho một cái gì khác.” Hiện nay ông đang tập trung vào công ty mới do ông lập ra, chuyên phát triển ứng dụng và dịch vụ cho hệ thống điện thoại thông minh sử dụng phần mềm Android của Google. Tuy nhiên ông cho biết việc chuyển sang làm việc cho đối thủ của Nokia rất hiếm xảy ra tại Phần Lan.

Nhiều chuyên gia tại Nokia lo ngại rằng ngay cả nếu công việc của Nokia phục hồi, hãng cũng sẽ chuyển trọng tâm sang Bắc Mỹ. Trên thực tế, ông Stephen Elop, giám đốc điều hành không phải người Phần Lan đầu tiên của Nokia và từng làm việc tại Microsoft, đã quyết định ngừng sử dụng Symbian, hệ điều hành riêng của Nokia để chuyển sang dùng phần mềm của Microsoft. 7.000 người sẽ mất việc.

Nokia hiện còn đang hỗ trợ cho hàng trăm nhà thầu phụ tại Phần Lan, CEO của Nokia khẳng định hoạt động này tiêu tốn quá nhiều chi phí.

Trong bài phỏng vấn vào tháng 2/2011, ông nói: “Quan hệ giữa Nokia và người dân Phần Lan cũng như nền kinh tế Phần Lan cực kỳ đặc biệt và tôi dám khẳng định nó đặc biệt nhất trên thế giới này. Chúng tôi tin cái tốt nhất cho Phần Lan chính là một Nokia thịnh vượng.”

Chính phủ Phần Lan đang cố gắng phát triển thêm công ty công nghệ mới để giúp hỗ trợ cho sự phát triển của Nokia thông qua tổ chức chuyên cấp vốn cho lĩnh vực công nghệ Tekes, mức chi tiêu mỗi năm lên tới 600 triệu euro. Thế nhưng các công ty công nghệ mới tại Phần Lan đang đương đầu với rất nhiều thách thức, đặc biệt khi nguồn vốn tư nhân cạn kiệt.

Dù vậy, Phần Lan cũng có một số thành công nhất định, phải kể đến công ty Rovio Mobile sản xuất trò chơi cho điện thoại thông minh Angry Birds. Trong trò chơi này, những con chim với vẻ mặt giận dữ sẽ tự lao vào các con lợn đã trộm trứng của chúng.

Từ khi được đưa lên điện thoại iPhone vào năm 2009, trên khắp thế giới đã có hơn 200 triệu lượt tải Angry Birds. Anh Mikko Kuusi, sinh viên tại đại học Aalto University và hiện đang giữ chức chủ tịch hiệp hội doanh nghiệp, nói: “Điểm mấu chốt ở chỗ cần thay đổi văn hóa của Phần Lan.”