Free Essay

Przemysł

In: Science

Submitted By krissie80
Words 1216
Pages 5
Przemysł w Polsce

Zanim zaczniemy omawiać przemysł w Polsce zdefiniujmy samo pojęcie przemysłu. W encyklopedii znajdziemy wyjaśnienie mówiące nam o tym, iż jest to pozyskiwanie oraz wydobywanie naturalnych surowców zarówno mineralnych, jak i zwierzęcych oraz roślinnych, a także przetwarzanie ich w celu uzyskania produktów służących do zaspakajania ludzkich potrzeb.
Jak wynika z powyższej definicji, przemysł możemy podzielić na dwie części. Pierwsza z nich obejmuje wszystko co jest związane z przemysłem wydobywczym. Jest on pierwszą fazą w produkcji. Druga część związana jest z przemysłem przetwórczym, który z kolei jest fazą ostatnią produkcji. Z przemysłem związany jest także jest jeden z działów geografii nazywany geografią przemysłu. To właśnie ten dział zajmuje się opisywaniem przestrzennego rozmieszczenia, a także lokalizacji ośrodków oraz zakładów przemysłowych. Opisuje on także role oraz funkcje poszczególnych gałęzi przemysłu.Na terenie naszego kraju, po zlikwidowaniu feudalizmu, a także po przeprowadzeniu niezbędnych reform można zaobserwować mniej więcej od drugiej połowy dziewiętnastego wieku., dynamiczny rozwój kapitalistycznego przemysłu. Dzięki uwłaszczeniu chłopów w Austrii, Prusach oraz Rosji możliwy stał się przepływ większych sił roboczych do przemysłu z rolnictwa, a także możliwe stało się zwiększenie wartości popytu w tej dziedzinie naszej gospodarki. Kolejnym ważnym wydarzeniem, które w znacznym stopniu przyspieszyło udoskonalenia w technice oraz sposobach produkcji było zastosowanie w przemyśle maszyny parowej. Miało to miejsce pod koniec drugiej połowy dziewiętnastego wieku. Ważna dla przemysłu polskiego była także szybka budowa nowych linii kolejowych. Dzięki temu otwartych zostało wiele nowych rynków zbytu. Szczególnie gwałtownie przemysł na ziemiach polskich rozwinął się w latach siedemdziesiątych dziewiętnastego wieku. Działo się tak pomimo, odmiennych warunków, które panowały w poszczególnych zaborach. Istniały oczywiście różnice wynikające z różnego poziomu rozwoju przemysłowo-ekonomicznego zaborców. Przed wybuchem pierwszej wojny światowej najwyższy stopień uprzemysłowienia, a także relatywnie najlepsze warunki dla optymalnego rozwoju przemysłowego panowały w państwie niemieckim. Najbardziej rozwinięte w owym czasie gałęzie przemysłu to oczywiście gałąź górniczo-hutnicza, maszynowa, chemiczna oraz budowlanych materiałów.Na polskich terenach będących pod zaborem rosyjskim wyjątkowo gwałtowne tempo industrializacji kapitalistyczne rozpoczęło się pod koniec dziewiętnastego wieku. Działo się tak pomimo mało korzystnych warunków surowcowych jakie oferowały te ziemie. Jedyne złoża podstawowego wtedy surowca, węgla, znajdowały się tylko w Zagłębiu Dąbrowskim. Rynek zbytu otworzyła Polsce rozbudowa linii kolejowej w Rosji. Rozwiązało to także problemy, z którymi borykał się przemysł konsumpcyjny. Warto napomknąć także o włókiennictwie w Polsce. Ta gałąź przemysłu rozwinęła się u nasz szczególnie na początku dwudziestego wieku, jeszcze przed pierwszą wojną światową. W owym czasie pracowało w nim blisko 40% wszystkich ludzi zatrudnionych w przemyśle.Największy stopień uprzemysłowienia wykazywały jeszcze przed wojną tereny będące pod zaborem Austriackim. Szczególnie rozwinął się tam przemysł przetwórczy oraz wydobywczy. Taki rozwój popierał rząd Austro-Węgier. Przetwórczy przemysł działał oraz zaopatrywał rynki lokalne.Po zakończeniu pierwszej wojny światowej, przemysł w nowo odrodzonej Rzeczpospolitej znajdował się w stosunkowo trudnej sytuacji. Sytuacje taką spowodowały wojenne zniszczenia, polityka rabunkowa okupantów, a także odcięcie od dawnych rynków w Prusach i Rosji. Jednak pomimo tych trudności przemysłowi polskiemu udało się już w roku 1938 powrócić do stanu sprzed pierwszej wojny. Znacznym zmianom uległa jednak struktura polskiego przemysłu po wojnie od tej wcześniejszej. Całkowitemu rozwiązaniu uległ przemysł elektrotechniczny, maszynowy, elektroenergetyczny, a także chemiczny. Znacznie zmalało także znaczenie włókienniczego oraz hutniczo-górniczego przemysłu. Polski przemysł w okresie międzywojennym charakteryzował się unowocześnioną strukturą produkcji oraz osiąganiem bardzo wysokiej jakości produktów.Zupełnie nową częścią struktury przestrzennej naszego rodzimego przemysłu stał się Centralny Okręg Przemysłowy. Obejmował on blisko czterdzieści sześć powiatów województw kieleckiego, lwowskiego, krakowskiego oraz lubelskiego. Centralny Okręg Przemysłowy powstał na terenach, które były bardzo przeludnione. Rozwiązało to po części problemy z bezrobociem w tych regionach. Centralny Okręg Przemysłowy był złożony z trzech zasadniczych regionów. Pierwszym z nich był region surowcowy. Drugi to region aprowizacyjny, natomiast trzeci to region przetwórczy. Do najbardziej znanych przedsięwzięć należy wybudowanie zapory oraz elektrowni na Jeziorze Rożnowskim. Kolejnym ważnym przedsięwzięciem był metalurgiczny kombinat w miejscowości Stalowa Wola, a także chemiczne zakłady w miejscowościach Niedomice oraz Dębica. W tym czasie powstała również wytwórnia samolotów w Rzeszowie oraz Mielcu, a także Radomskie zbrojeniowe zakłady. Spora liczba fabryk była na etapie budowy kiedy nastąpił wybuch drugiej wojny światowej.Okres drugiej wojny światowej oraz okupacji hitlerowskiej spowodowały w polskim przemyśle wielkie straty. Zniszczone zostało około trzydzieści pięć procent majątku trwałego. Oprócz tego zniszczeniu uległy maszyny oraz urządzenia w blisko 50%.Po zakończeniu drugiej wojny światowej przemysł polski obrał nowy, odmienny od poprzedniego, kierunek rozwoju. Na kierunek ów oraz na tempo zachodzących przemian miało wpływ kilka czynników. Należał do mich między innymi fakt, iż odzyskane zostały ziemie zachodnie oraz północne, które posiadały znaczny potencjał przemysłowy. Kolejnym ważnym czynnikiem był fakt, iż upaństwowiony został średni oraz duży przemysł. Ostatnim, ale nie mniej ważnym czynnikiem były odniesione podczas wojny zniszczenia.W czasie istnienia PRL-u uprzemysłowienie Polski możemy podzielić na trzy zasadnicze etapy. Pierwszy s nich nazywany jest etapem odbudowy. Przypada on na lata od 1945 do '50 roku. To właśnie w tym okresie realizowany był wieloletni plan gospodarczy odbudowy państwa. Przemysłowa produkcja ulegała rozwojowi głównie na podstawie zreorganizowanego ale wciąż starego, produkcyjnego potencjału. Oznacza to, iż rozmieszczenie oraz struktury naszego przemysłu rodzimego nie uległy znacznym zmianom w porównaniu z okresem przedwojennym. Kolejnym etapem jest pierwsza faza industrializacji socjalistycznej Polski. Przypada ona na lata od 1950 do '70 roku. Na początku tej fazy znacznej rozbudowie uległo hutnictwo oraz maszynowy przemysł. Natomiast w drugim dziesięcioleciu nacisk położono na rozwój przemysłu surowcowego, paliwowo-energetycznego a także chemii ciężkiej. Trzecim i ostatnim etapem była druga faza socjalistycznej industrializacji Polski. Szczególną cechą tego etapu jest znacznie przyspieszony rozwój przemysłu, w szczególności po latach siedemdziesiątych. Znaczne korzyści osiągnął z takiego stanu rzeczy przemysł konsumpcyjny zarówno lekki jak i spożywczy. Jeśli zaś chodzi o przemysł ciężki preferowany był rozwój tych gałęzi, które były najbardziej nowoczesne i bezpośrednio związane z techniczno-naukową rewolucją. W tych latach rozwój naszego przemysłu był znacznej mierze oparty na zagranicznych kredytach. To właśnie dzięki nim, społeczeństwo w mniejszym stopniu odczuło wysiłek inwestycyjny niż wcześnie, przed siedemdziesiątymi latami.Problemy z którymi boryka się dziś polski przemysł, który jest najważniejszym działem naszej gospodarki wynikają w większości z sytuacji jakie zaistniały po wojnie, w latach od 1946 do 1989 roku. W tamtym okresie nasze państwo było krajem , w którym panował realny socjalizm, natomiast gospodarka opierała się na niezbyt korzystnych, rozdzielczo-nakazowych metodach. Dzięki przeprowadzonej tuż po drugiej wojnie światowej nacjonalizacji nasz rodzimy przemysł przeszedł na własność państwa. W tamtym okresie pozwalano jedynie małym zakładom na pozostawanie w rękach prywatnych. Ówczesną przemysłową gospodarkę cechował kierunek centralny. Dominującym w strukturach przemysłu był ciężki przemysł, który wytwarzał środki produkcyjne. Niestety jednak zdecydowana większość jego gałęzi okazała się technologicznie zacofana, natomiast wytwarzane produkty okazywały się być energochłonne oraz materiałochłonne. Konsumpcyjne dobra, które produkował przetwórczy przemysł były wytwarzane w zdecydowanie za małych ilościach. Nie były w stanie zaspokoić potrzeb mieszkańców kraju. Dotkliwie odczuwalny był brak rynkowych mechanizmów, które kształtowałyby wielkość produkcji, a także ceny produktów. Zdecydowana większość dziedzin przemysłu była nacechowana małą wydajnością. Ze względu na brak poszanowania norm ochrony środowiska przez większość przedsiębiorstw, na ziemiach polskich powstawały strefy zagrożenia ekologicznego. Na początku uprzemysłowienie w znacznym stopniu przyczyniło się do likwidacji bezrobocia, poprzez zagospodarowanie wolnej, robocze siły. Dzięki przemysłowi nastąpiła bardzo szybka urbanizacja wielu regionów naszego kraju. Ludzie mieszkający na wsiach, po przeniesieniu do miasta automatycznie uzyskiwali znacznie łatwiejszą dostępność takich usług jak opieka zdrowotna, oświata czy kultura. Zła kondycja przemysłu była akceptowana przez społeczeństwo, które jednak w zamian oczekiwało gwarancji powszechnego zatrudnienia, a także niezbyt duże wymagania wobec pracowników.

Similar Documents

Free Essay

Gospodarka Usa

...a) Gospodarka Stanów Zjednoczonych W czasie gdy Stany Zjednoczone stały się państwem niepodległym, były państwem słabo rozwiniętym w dziedzinie gospodarki. Działo się to za sprawą Wielkiej Brytanii, która stała na drodze rozwoju przemysłu w obrębie amerykańskich kolonii. Młode państwo amerykańskie rozwijało się różnie w zależności od rejonu - północ rozwijała się inaczej aniżeli południowe stany. Północ pięła się po szczeblach rozwoju za sprawą rozwoju przemysłu i rolnictwa typu farmerskiego, południe charakteryzowało się powstawaniem wielkich posiadłości plantacyjnych, będących własnością szlachty oraz zamożnych kupców, w których rękami do pracy byli niewolnicy z Afryki. Różnice między niewolniczym Południem i postępową Północą zaowocowały w 1861 r. wybuchem wojny domowej, w której zwyciężyła Północ. Ten moment stał się początkiem szybkiego rozwoju gospodarczego Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Po stu latach postępującego rozwoju rewolucji przemysłowej na terytorium Wielkiej Brytanii USA uplasowały się na pierwszym miejscu pod względem postępu technicznego, pokonując pozostałe kraje z uwagi na wydajność pracowników i wielkość produkcji. Odmiennie do innych państw Stanom Zjednoczonym udało się utrzymać wiodącą pozycję w produkcji i eksporcie płodów rolnych. U źródeł niezwykłego tempa rozwoju gospodarczego Stanów Zjednoczonych znajduje się ogromne przestrzennie terytorium, posiadające dogodne położenie geograficzne oraz korzystne warunki klimatyczne i glebowe. Stany...

Words: 2424 - Pages: 10

Free Essay

Ekspansja Kolonialna I Rywalizacja Mocarstw.Doc Uploaded Successfully

...rozwoju kolonializmu wynikały z faktu stworzenia przez imperia kolonialne zamkniętego systemu wymiany gospodarczej sprowadzającej się do eksploatacji surowców w koloniach i dostarczania przez metropolię własnych wyrobów przemysłowych na ten rynek zbytu oraz wywozu i lokowania tam kapitałów. Nie bez znaczenia było tworzenie na terenach kolonii baz wojskowych, które zabezpieczały interesy potęg kolonialnych. Ocena kolonializmu nadal wywołuje wiele kontrowersji. Jego przeciwnicy wskazują na brutalny wyzysk ludności tubylczej i niszczenie jej kultury. Zwolennicy wskazują, że cywilizacja europejska była wówczas jedyną propozycją kulturową godną opanować świat. Za sprawą białego człowieka zmieniały się stosunki w koloniach. Uruchamiano tam przemysł, budowano drogi, linie kolejowe i rozwijano szkolnictwo. Niemniej biały człowiek spełniał na tych obszarach misję cywilizacyjną polegającą na przyśpieszeniu przeobrażeń tej części świata według własnych wzorów kulturowych. Największe imperium kolonialne stworzyli Anglicy, do których należała 1/4 kuli ziemskiej i tyle samo ludności. Drugie co do rozległości imperium kolonialne stworzyli Francuzi posiadający liczne kolonie w Afryce i Azji. Rywalizowały z nimi Stany Zjednoczone skupiające swoją uwagę na strefie Pacyfiku i Rosja, która nie posiadała kolonii zamorskich, ale na podbitych terenach stosowała typowe metody kolonialne. W cieniu potęg kolonialnych pozostawali Holendrzy i Belgowie. Takim podziałem świata czuły się poszkodowane Niemcy...

Words: 837 - Pages: 4

Free Essay

Gospodarka Oparta Na Wiedzy

...Spis treściSpis treści Wprowadzenie2 Rozdział I: Gospodarka oparta na wiedzy – cechy, definicje, mierniki4 1.1 Gospodarka oparta na wiedzy w różnych ujęciach4 1.1.1 Próba definicji4 1.1.2 Definicja według OECD i Banku Światowego5 1.1.3 Wiedza jako nieodłączny czynnik kształtujący GOW6 1.1.4 Gospodarka oparta na wiedzy a konkurencyjność9 1.1.5 Ewolucja w czasie11 1.1.6 Teorie Josepha Schumpetera i wynikające z nich wnioski12 1.2 Wybrane mierniki GOW16 1.3 Korzyści z rozwoju GOW20 1.3.1 Wzrost konkurencyjności20 1.3.2 Globalizacja21 1.3.3 Przywództwo technologiczne23 1.3.4 Spadek znaczenia zasobności w bogactwa naturalne25 Rozdział II: Gospodarka oparta na wiedzy i jej stopień zaawansowania w Polsce27 2.1 Analiza GOW w Polsce w ujęciu czasowym27 2.2 Porównanie GOW wybranych krajów30 2.3 Stymulacja rozwoju GOW w Polsce34 2.3.1 Polityka Unijna wobec GOW34 2.3.2. Działania Rządu36 2.3.3 Inicjatywy oddolne41 Rozdział III: Metody pobudzania rozwoju GOW42 3.1 Inwestycje42 3.2 Drenaż mózgów43 3.3 Dyfuzja wiedzy44 Rozdział IV:Ocena możliwości rozwoju GOW w Polsce46 4.1 Analiza SWOT46 4.1.1 Mocne strony Polski46 4.1.2 Słabe strony Polski47 4.1.3 Szanse dla Polski51 4.1.4 Zagrożenia dla Polski55 4.2 Polska na rozdrożu 58 Zakończenie60 Bibliografia62 Spis grafik69 Wprowadzenie Polska już nie stoi przed wielką dla niej szansą. Polska powinna ją wykorzystywać. Szansą tą jest nowy rodzaj gospodarki – opartej na wiedzy. Gospodarka ta nie wymaga posiadania...

Words: 11675 - Pages: 47

Free Essay

Wocabulary

...Colorful www.em.colorfulmedia.pl 49/2014 MEDIA A annuity əˈnjuːɪti | renta (roczna) belly | pot. brzuch antics | żarty, wygłupy below freezing | poniżej zera ability | zdolność, umiejętność anxiously ˈaŋ(k)ʃəsli | z niepokojem, z niecierpliwością beneath | pod anyway | zresztą, tak czy inaczej biddy | pot. starucha apparel | ubiór bird’s eye view | widok z lotu ptaka apparently | najwidoczniej bizarre bɪˈzɑː | dziwaczny applicant | wnioskujący above all | przede wszystkim abs | mięśnie brzucha abundant in sth | obfitujący w coś according to sth/sb | według czegoś/kogoś benefit | świadczenie account | relacja application | zastosowanie blockbuster | hit kasowy, wielka produkcja accuracy | trafność Aquarius | Wodnik boastful | chełpliwy across the pond | po drugiej stronie oceanu Aries ˈɛːriːz | Baran bold | śmiały, odważny armed | uzbrojony bond | więź actual | rzeczywisty, prawdziwy array | szereg bone | kość addictive | uzależniający as long as | o ile tylko branded | markowy admired | podziwiany advanced | zaawansowany as X as it gets | tak X jak to tylko możliwe breaking point | kres wytrzymałości aerial | latający, powietrzny astute | sprytny, przenikliwy affectionate | czuły at least | co najmmniej breath of fresh air brɛθ ɒv frɛʃ ɛː | nowość, powiew świeżości aftermath | następstwo at the end of the day | wreszcie, w końcu ...

Words: 5160 - Pages: 21

Free Essay

Italian Vocabulary

...|L.p. |Włoski |Polskie znaczenie | |1 | Nome |nazwisko, nazwa | |2 | Molto, tanto |Bardzo | |3 | A |do, ku, na, po, za, dla, przy, aby, żeby (tu) | |4 | Attraverso |przez (fru) | |5 | E |I | |6 | Solo, gia’ |tylko, właśnie | |7 | Un |stawiamy przed spółgłoską (e) | |8 | La forma, creare |forma, tworzyć | |9 | In |w | |10 | La fraza |zdanie | |11 | E’ |jest (3 os liczb.poj) | |12 | Perfetto |świetnie | |13 | Questo |to | |14 | Pensare |mysleć, uważac | |15 | Tu |ty | |16 | Parlare, dire |mówic, powiedziec | |17 | Che |że,...

Words: 4410 - Pages: 18

Free Essay

Sktypt

...Objaśnienia: BC - bank centralny BK - bank(i) komercyjny/e r - stopa procentowa Pomarańczowym tekstem dopisane są rzeczy z wykładu r e z e r w y b a n k ó w - środki, które BK utrzymują na rachunkach bieżących w BC. źródłem finansowania pożyczek udzielanych BK oraz zakupu posiadanych przez BC rezerw walutowych jest kreacja płynnych rezerw banków. rezerwy baknów : a) w rozliczeniach BK . Dlatego BK muszą utrzymywać płynne rezerwy nawet wtedy, gdy nie zobowiązuje ich do tego BC (poprzez określony poziom stopy rezerw obowiązkowych) gotówkowego - gotowka, którą wypłacamy z rachunku w BK, jest kreowana b) surowiec do kreacji w momencie, gdy BK zamienia część środków z rachunku w BC na pieniądz gotówkowy b a z a m o n e t a r n a o b i e g u = pieniądz BC, ale = gotówka w obiegu (w posiadaniu gospodarstwa domowych i przedsiębiorstw, również na depozytach); nie zalicza się płynnych rezerw BK d e p o z y t o w y = środki gospodarstw i przedsiębiorstw na rachunkach w BK. motywy popytu na : - transakcyjny - ostrożnościowy - spekulacyjny k r e d y t o w y - jeżeli bank udzielił kredytu obrotowego, to przedsiebiorstwo użyje go do dokonania płatności na rzecz innych podmiotów mających konta w bankach, co pójdzie na kolejne kredyty. Podręcznikowo on powinien wygasać przez stopę rezerwy obowiązkowej. Ale naprawdę BK mogą pożyczać w BC lub bankach zagranicznych. Dlatego tak naprawdę akcja kredytowa ograniczana jest przez podwyżki stóp procentowych...

Words: 8184 - Pages: 33

Free Essay

Ognisty Lod

...CLIVE CUSSLER PAUL KEMPRECOS OGNISTY LÓD (Przełożył: Maciej Pintara) AMBER 2002 Prolog Odessa, Rosja 1918 rok Późnym popołudniem wiatr nagle zmienił kierunek i przygnał do portu gęstą mgłę. Szare wilgotne opary spowiły kamienne nabrzeża i kłębiły się nad monumentalnymi schodami. W ruchliwym porcie czarnomorskim nagle zrobiło się ciemno. Odwołano rejsy promów i statków pasażerskich. Mnóstwo marynarzy zostało bez zajęcia. Kapitan Anatolij Towrow szedł nabrzeżem w przenikliwie zimnej mgle. Słyszał wybuchy pijackiego śmiechu w zatłoczonych knajpach i burdelach. Minął główne skupisko barów, skręcił w zaułek i otworzył nieoznakowane drzwi. W nozdrza uderzyło go ciepłe powietrze przesycone dymem papierosowym i zapachem wódki. Tęgi gość przy stoliku w rogu przywołał go gestem. Aleksiej Fiodorow był szefem odeskich celników. Kiedy kapitan zawijał do portu, spotykał się z nim w tej spelunie, gdzie przesiadywali głównie emerytowani marynarze, a wódka nie była droga. Towrow czuł się samotny po śmierci żony i córki, które zginęły w czasie rewolucji. Fiodorow wydawał się dziwnie zgaszony. Zwykle tryskał humorem i żartował, że kelner zawyża rachunek. Teraz bez słowa zamówił kolejkę, unosząc dwa palce. Co dziwniejsze, zapłacił bez żadnych targów. Zniżył głos, poskubał nerwowo czarną szpiczastą bródkę i rozejrzał się niepewnie po innych stolikach, gdzie ogorzali marynarze pochylali się nad wódką. Uspokojony, że nikt nie podsłuchuje, uniósł...

Words: 86356 - Pages: 346

Premium Essay

Isi List

...ISI, IBSS & SA DHET - FOR 2012 SUBMISSION TITLE LIST COUNTRY ISSN E-ISSN PUBLISHER'S DETAILS Subject classifaction International Accreditation - SA JOURNALS 4Or-A Quarterly Journal Of Operations Research ISI SCIENCE A + U-Architecture And Urbanism ISI ARTS & HUMANITIES A Contrario IBSS Aaa-Arbeiten Aus Anglistik Und Amerikanistik ISI ARTS & HUMANITIES Aaohn Journal ISI SCIENCE Aaohn Journal ISI SOC SCIENCE Aapg Bulletin ISI SCIENCE Aaps Journal ISI SCIENCE Aaps Pharmscitech ISI SCIENCE Aatcc Review ISI SCIENCE Abacus: Journal Of Accounting, Finance And Business Studies IBSS Abacus-A Journal Of Accounting Finance And Business StudiesISI SOC SCIENCE Abdominal Imaging ISI SCIENCE Abhandlungen Aus Dem Mathematischen Seminar Der UniversISI SCIENCE Abstract And Applied Analysis ISI SCIENCE Abstracts Of Papers Of The American Chemical Society ISI SCIENCE Academia-Revista Latinoamericana De Administracion ISI SOC SCIENCE Academic Emergency Medicine ISI SCIENCE Academic Medicine ISI SCIENCE Academic Pediatrics ISI SCIENCE Academic Psychiatry ISI SOC SCIENCE Academic Radiology ISI SCIENCE Academy Of Management Annals ISI SOC SCIENCE Academy Of Management Journal ISI SOC SCIENCE Academy Of Management Journal IBSS Academy Of Management Learning & Education ISI SOC SCIENCE Academy Of Management Perspectives ISI SOC SCIENCE Academy Of Management Perspectives IBSS Academy Of Management Review ISI SOC SCIENCE Academy Of Management Review IBSS Academy Of Marketing Science Review IBSS Acadiensis...

Words: 151197 - Pages: 605