Con đường khủng hoảng

I/ Bản chất nội tại của các nền kinh tế chính là mầm mồng cho cuộc khủng hoảng
Quy luật H-T-H, khi cung tiền tăng cung hàng hóa cũng cần tăng 1 lượng tương ứng để đảm bảo cân bằng cho thị trường.
Mấu chốt của khủng hoảng tài chính thế giới sắp tới là do cung tiền tăng quá nhanh so với cung hàng hóa dẫn đến lạm phát và nợ xấu.

1/Với các nước châu Âu và Mỹ
Khủng hoảng hiện tại ở Mỹ và châu Âu gây ra bởi tiêu dùng quá mức, nợ công, thâm hụt tăng vọt cho an sinh xã hội đầu , cơ chứng khoán và nhà đất.
Năm 2011, tổng chi tiêu của chính phủ Mỹ chiếm 34% GDP, kéo theo thâm hụt ngân sách 9,5% còn tỉ lệ nợ công so với GDP toàn liên bang là 103%
Tháng 12-2011, tỷ lệ thất nghiệp tại Mỹ là 8,5%
Năm ngoái, chính phủ Mỹ dành 24,3% tổng chi tiêu để phục vụ các chương trình về bảo vệ sức khỏe. Số tiền này chiếm khoảng 18% tổng thu nhập quốc nội và tăng nhanh gấp rưỡi tốc độ tăng của GDP.
Thâm hụt ngân sách của Mỹ thực chất đã bắt đầu từ năm 2000. 8 năm sau đó, chính phủ nước này tăng chi tiêu tới 6,6%, trong khi nguồn thu ngân sách chỉ tăng có 2,8%. Đến khi Obama lên nhậm chức, từ 2008 đến 2012, chi tiêu công tăng 6,2% còn thu ngân sách giảm 0,5% - do hậu quả của suy thoái kinh tế.
Cũng như Mỹ, người dân châu Âu cũng đang phải đối mặt với thực tế rằng những chính sách phúc lợi xã hội hậu hĩnh mà họ đang thụ hưởng sẽ đẩy đất nước vào tình trạng phá sản.
Người dân châu Âu đã quen với việc mỗi năm được nghỉ phép trên dưới một tháng. Ở các nước như Thụy Điển, hoặc Đức, trợ cấp thất nghiệp bằng 75% lương, hoặc nghỉ ốm vẫn được trả lương ở mức tương đương.
Tại 17 nước eurozone, 10,8% dân số trong tuổi lao động không có việc làm. Đây là mức cao nhất kể từ khi khu vực đồng euro được thành lập năm 1997
Để giải quyết cần cắt giảm phúc lại xã hội, tăng tuổi về hưu để tiết kiệm ngân sách đi cùng tạo thêm công ăn việc làm để giải quyết nạn thất nghiệp.
Tuy nhiên vấn đề tạo công ăn việc làm rất khó do thanh niên châu Âu và Mỹ chấp nhận thất nghiệp thay vì các công việc mức lương thấp và ngắn hạn.
Trong khi với việc thắt chặt chi tiêu, cắt giảm phúc lợi xã hội sẽ làm lung lay vị trí của Đảng cầm quyền, gây ra nguy cơ bất ổn chính trị

2/ Với kinh tế các nước đang phát triển như VN và TQ:
Ta có thể thấy những điểm tương đồng trong tình hình kinh tế Trung Quốc, Việt Nam và kinh tế tiền khủng hoảng ở Nhật.
Trong khi khủng hoảng ở Mỹ và châu Âu do bong bóng tiêu dùng, thì khủng hoảng Nhật do bong bóng sản xuất gây ra.
Khủng hoảng của Nhật bắt nguồn từ những năm 1980, khi họ chuyển sang mô hình tăng trưởng kinh tế theo hướng đẩy mạnh đầu tư. Đặc biệt là kể từ Hiệp ước Plaza, kinh tế Nhật rơi vào trạng thái đầu tư quá mức.
Kết quả là, đến những năm 1990, Nhật đối mặt với “thập kỷ mất mát” sau khi bong bóng bất động sản vỡ tung. Từ năm 1981-1991, giá đất thương mại tại 6 thành phố lớn nhất của Nhật tăng 500 lần. Sau khi “bong bóng” nổ, giá đất này sụt dưới mức của năm 1981 và cho tới năm 2007, mức giá này vẫn chỉ bằng 83% mức giá đỉnh ở năm 1991.
Tại Nhật, trong giai đoạn khủng hoảng những năm 1990, tỷ lệ thu nhập thực tế của hộ gia đình so với GDP thực tế giảm mạnh, khiến tiêu dùng cá nhân co lại. Để kích cầu, Chính phủ Nhật áp dụng lãi suất cực thấp nhằm khuyến khích đầu tư doanh nghiệp, nhưng sử dụng đồng vốn kém hiệu quả khiến nợ xấu tăng vọt, kinh tế trì trệ.
Trước năm 2007 chúng ta mới chỉ có 5 tập đoàn cho đến năm 2011, chính phủ đã đẩy con số tập đoàn từ 5 lên tới 13. Nhưng, không phải số lượng các tập đoàn mà số lượng ngành nghề mà các tập đoàn này được làm mới là nguyên nhân đẩy các doanh nghiệp nhà nước và nền kinh tế đến bên bờ vực
Năm 2009, vốn đầu tư toàn xã hội bằng 42,8% GDP, năm 2010 bằng 41,9% GDP, năm 2011 bằng 34,6% GDP trong khi dưới thời Thủ tướng Phan Văn Khải, mỗi khi tổng đầu tư lên tới trên 30% GDP là lập tức Thủ tướng được báo động
Tổng vốn đầu tư nhà nước năm 2011 chiếm 38,9%, năm 2010 chiếm 38,1%, năm 2009 là 40,5%
Chỉ số ICOR là khu vực Nhà nước. Trong cả giai đoạn 2000-2011, khu vực này bỏ ra 7,54 đồng để có được 1 đồng giá trị tăng thêm. Trong giai đoạn 2006-2011, hiệu quả đầu tư vẫn tiếp tục giảm đi khi phải đầu tư 7,98 đồng mới tạo ra được 1 đồng giá trị tăng thêm.
Ngay cả trong giai đoạn 2006-2011, mức đầu tư để tạo ra 1 đồng giá trị tăng thêm của khu vực ngoài Nhà nước cũng chỉ là 4,32 đồng và đóng góp vào GDP lên đến khoảng 50%,dù không được ưu đãi về mặt chính sách như khu vực doanh nghiệp Nhà nước và FDI phải cạnh tranh trong môi trường kinh doanh không bình đẳng
Trong cả giai đoạn 2000-2011, để tạo ra 1 đồng giá trị tăng thêm, khu vực FDI phải bỏ ra 10,13 đồng vốn. Còn xét trong giai đoạn 2006-2011, phải bỏ ra tới 17,42 đồng vốn mới có được 1 đồng giá trị tăng thêm. Trong khi các doanh nghiệp này tận dụng được nhiều ưu đãi và liên tục mở rộng sản xuất cho thấy tình trạng không trung thực trong báo cáo cũng như có biểu hiện của hành vi lách thuế. II/ Tình hình thế giới đang tiến tới cuộc đại khủng hoảng lần 2 Về mặt kinh tế, biện pháp lý tưởng nhất cho mọi nền kinh tế hiện nay là phải cắt giảm đầu tư thiếu hiệu quả và lái dòng vốn về các kênh sản xuất hiệu quả hơn. Tức là phải cắt giảm lớn nguồn an sinh xã hội, thực hiện chính sách thay đổi cơ cấu ngành nghề.
Tuy nhiên, những động thái mới đây tại châu Âu – một loạt chính phủ bảo thủ thực hiện chính sách thắt lưng buộc bụng bị sụp đổ - đã cho thấy tính bất khả thi của các biện pháp này về mặt chính trị, mặt khác việc thay đổi cơ cấu ngành nghề là bất cũng là không thể do động chạm đến lợi ích của tầng lớp đại tư bản chi phối nền kinh tế các nước này.
Trong điều kiện tiến thoái lưỡng nan đó, người Mỹ đã cho ta thấy bản chất của thế giới tư bản.
Trong cuộc khủng hoảng thừa những năm 30 của thế kỷ trước, thay vì tăng cung tiền như hiện nay, chính phủ Mỹ đã sử dụng biện pháp thắt chặt dẫn đến sự sụp đổ của một loại các ông lớn ngành gỗ và khai khoáng, kinh tế Mỹ sau đó đã phải chịu gần một thập kỷ suy thoái trước khi phục hồi.
Lần này người Mỹ lại cung một lượng lớn tiền ra thị trường, nếu ta chỉ nhìn trên bề nổi thì với việc lượng tiền lưu hành đã quá lớn , với việc tung thêm tiền không khác gì hành động đổ thêm dầu vào lửa. Nhưng về thực chất hành động bơm tiền này của chính phủ Mỹ là hành động cướp không trắng trợn tài sản của các đối tác kinh tế về cứu khủng hoảng Mỹ. Với một đồng $ xuống giá do cung tăng, gánh nặng trả nợ sẽ giảm xuống, lợi nhuận xuất khẩu tăng trong khi đó lợi ích của các bên nắm nợ của Mỹ và $ cũng sẽ giảm xuống tương ứng.
Nếu như chính phủ Mỹ những năm 30 đã dũng cảm nhận trách nhiệm và sửa sai cho lỗi lầm của mình thì nhà Trắng và Fed ngày nay đã chạy trốn một cách hèn nhát. Hành động tung ra các gói cứu trợ liên tiếp chính là các viên đạn bắn vào các đồng minh kinh tế của Mỹ.
Sau 2 gói cứu trợ tài chính, thế giới Ả Rập đã điêu đứng vì đây là các đồng minh yếu kém nhất của Mỹ về chiều sâu nền kinh tế. Cùng trong lúc đó thì trường tài chính một loạt các nước châu Âu lâm vào khủng hoảng. Chính các nước châu Âu lại không thể tung ra các gói cứu trợ như Mỹ vì dù có cùng một đồng tiền chung nhưng sự thiếu thống nhất và hiệu quả của hệ thống chính trị các nước này đã ngăn cản chính họ đưa ra gói cứu trợ chung cho toàn khối EU.
Về sau cùng, mục đích của người Mỹ không gì khác là với một đồng $ mạnh họ có nguyên một hòm đạn bạc là các gói cứu trợ và sử dụng nó nhằm đưa thế giới vào cuộc khủng hoảng mới, người Mỹ với lợi thế của mình sẽ là nước lâm vào khủng hoảng sau cùng và sẽ thu lợi nhờ nó.
Tuy nhiên, nếu Mỹ có thể tung các gói cứu trợ thì Nhật Bản, Anh hay một số nước khác cũng có thể tiến hành những động thái tương ứng. Lương cung tiền tăng nhanh một cách đột ngột cũng sẽ càng đẩy nhanh thế giới tới một cuộc khủng hoảng kinh tế mới. Động thái mới đây của Fed tung ra QE3 – gói cứu trợ kinh tế ko giới hạn – cho thấy khủng hoảng ở Mỹ và thế giới đã ko còn xa.

III/Hành động quyết đoán trước cơn khủng hoảng đã gần kề
Trong tình huống mà nhiều khả năng năm 2013 sẽ là năm của cuộc khủng hoảng kinh tế mới đòi hỏi chúng ta cần phải có những hành động khẩn trương và quyết đoán.
Khác với các nước châu Âu và Mỹ việc cắt giảm lãng phí từ đầu tư và tái cơ cấu kinh tế ở nước ta diễn ra dễ dàng hơn bởi nó không tác động trực tiếp đến an sinh xã hội cũng như sẽ giúp củng cố vững chắc, tạo thêm uy tín cho hệ thống chính trị một khi cải cách được tiến hành.
Với Việt Nam, việc ngăn chặn khủng hoảng xẩy ra là điều không tưởng, như vậy thay vì đối đầu với khủng hoảng ta cần phải sử dụng các giải pháp thích nghi với nó. Khủng hoảng kinh tế lần này tất yếu sẽ lại đẩy giá hàng hóa tăng vọt nhất là đối với các loại kim loại quý và hàng tiêu dùng thiết yếu. Như vậy muốn thích nghi và nhanh chóng thoát ra khỏi khủng hoảng thì đầu tiên và cần thiết nhất là phải làm thay đổi một cách vững mạnh nội tại nền kinh tế.
Như vậy vấn đề đặt ra là phải giải quyết tận gốc nợ xấu và thất nghiệp, lạm phát bằng cách tái cân bằng cán cân tiền hàng tức là nâng cao hiệu quả của hoạt động đầu tư.
Hành động lần này cần hết sức nhanh chóng, triệt để, huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị kinh tế và các tầng lớp nhân dân.
Về phía nhà nước:
Đây là đơn vị nắm vai trò quyết định
Cần phải tiến hành ngay cải cách các doanh nghiệp nhà nước, chỉnh đốn hoặc cắt giảm ngay các doanh nghiệp thiếu hiệu quả, đưa các doanh nghiệp về đúng ngành nghề kinh doanh của mình tạo hiệu quả cho dòng vốn đầu tư Cần phải giữ ổn định và làm trong sạch ngay hệ thống ngân hàng tạo niềm tin cho người dân. Ngân hàng với một quốc gia cũng quan trọng như mạch máu trong một cơ thể, đây sẽ là nơi gắn kết và thực hiện những nỗ lực lớn nhất .
Đưa ra những quy định chặt chẽ đi cùng với chế tài xử phạt bằng mọi giá phải hướng dòng vốn lãi xuất thấpcứu được các doanh nghiệp sản xuất thiết yếu không lâm vào tình trạng phá sản ( hiện trong khoảng 600 ngành doanh nghiệp trên cả nước thì chỉ còn khoảng 400 ngành doanh nghiệp trong đó thì chỉ có 300 ngành là còn hoạt động ).
Cần huy động lượng vàng trong dân đưa vào sản xuất. Ko để xẩy ra hiện tượng đầu cơ tích trữ sẽ là liều thuốc độc cho toàn nền kinh tế. Với 1000 tấn vàng tương đương 56 tỷ $, Việt Nam có thể bảo vệ vững chắc nền kinh tế và hạn chế được nhiều thiệt hại từ cơn khủng hoảng.
Thắt chặt cho vay tiêu dùng, kinh doanh bất động sản và đầu tư chứng khoán
Tăng cung tiền cho sản xuất, đặc biệt là sản xuất hàng hóa và nông nghiệp
Thực hiện các biện pháp bảo hộ cho sản xuất trong nước.
Về phía các ngân hàng:
Dừng ngay đầu tư cho vay xây mới bất động sản, phải chuyển dòng vốn về cho các doanh nghiệp hiệu quả sản xuất. Trong tình trạng kinh tế khó khăn thì việc đầu tư có hiệu quả chính là biểu hiện của lòng yêu nước.
Về phía doanh nghiệp:
Trong lúc thị trường khó khăn phải hướng doanh nghiệp về lĩnh vực thế mạnh của mình và hướng vào sản xuất những mặt hàng thiết yếu và đang thiếu hụt. Cần coi trọng duy trì hoạt động và thương hiệu hơn là lợi nhuận khi mà thị các thị trường xuất khẩu đang ngày một rủi ro.
Do các chính sách ngày càng thắt chặt của các nước nhằm bảo hộ sản xuất và tạo công ăn việc làm trong nước các thị trường xuất khẩu trong tương lai gần sẽ hạn chế tối đa các mặt hàng có thể vì vậy chính các doanh nghiệp cần từ bỏ tư tưởng sính ngoại, hướng sản phẩm về thị trường trong nước.
Về phía người tiêu dùng:
Chúng ta cần tuyên truyền rộng rãi cho người tiêu dung hiểu rõ họ có vai trò to lớn giúp đưa đất nước thoát khỏi khủng hoảng . Với mỗi đồng tiền mua hàng Việt cũng chính là một đồng đóng góp cho các doanh nghiệp và nền kinh tế nước nhà.
Sau khi nhà nước làm sạch hệ thống ngân hàng và huy động vàng, cần động viên người dân trực tiếp đầu tư hoặc gián tiếp thong qua gửi tiền ngân hàng và vàng cho chính phủ đưa dòng vốn vào các doanh nghiệp sản xuất giúp ổn định đầu và giữ được việc làm cho lao động. Tránh tình trạng đầu cơ tích trữ làm lãng phí nguồn vốn cũng như gây ra hiện tượng tăng giá bất hợp lý, méo mó cho nền kinh tế.
Hy vọng rằng với những biện pháp kịp thời sẽ giúp đưa Việt Nam sớm thích nghi và thoát khỏi khủng hoảng kinh tế.